نگاره های شاهنامه ها می تواند در دستیابی به رویکرد مخاطبان شاهنامه در هر دوره راهگشا باشد. شاهنامه از کتاب هایی است که در دوره های تاریخی گوناگون مورد توجّه و اقبال گستردۀ مصوّران قرار گرفته است، امّا نوع تصویرگری آن با توجه به شرایط محیطی دستخوش تغییرات شده است. پرسش این است که مخاطب شاهنامه در هر دوره، چه تأثیری بر نوع تصویرگری آن داشته است و آیا می توان از طرق نگاره های شاهنامه مخاطب خاص آن را تخمین زد؟ در این جستار با گزینش دو نسخۀ بایسنغری و داوری به پرسش های مذکور پاسخ می دهیم. روش ما در این پژوهش به این صورت است که نگاره های این دو نسخه را از دو منظر موضوعی و عناصر تصویری مورد بررسی قرار داده، پس از آن به تبیین ارتباط میان نگاره ها و مخاطب شاهنامه می پردازیم. حاصل پژوهش بر ما روشن می سازد که نوع مخاطب بسته به اینکه درباری باشد یا غیر درباری، در گزینش پژوهش موضوع و عناصر تصویری نقشی مؤثّر ایفا می کند.

کلمات کلیدی