رشد روزافزون شهرنشینی و به تبع آن افزایش حجم عبور و مرور با وسایط نقلیه ی موتوری، مشکلات بسیاری را از جمله: اختلالات ترافیکی، گسترش آلودگی هوا، افزایش زمان سفر و نظیر آن، ایجاد نموده است. از جمله برنامه هایی که با اجرای آن ها می توان آرامش نسبی را در سیستم حمل و نقل برقرار نموده، کنترل عبور و مرور به کمک تنظیم و تصحیح وضعیت دوربرگردان ها می باشد. لذا در این مقاله، با اجرای یک مدل مکانی انعطاف پذیر که امکان ارائه خدمات شبکه ی حمل و نقل را بر اساس نیازهای جامعه فراهم می نماید، برنامه ریزی صحیح با توجه به تحلیل اطلاعات حاصل از عملکرد مکانی دوربرگردان ها انجام می-گردد. بدین منظور انتخاب مکان مناسب برای احداث دوربرگردان ها، با در نظر گرفتن موقعیت مکانی و معیارهای موثر بر آن انجام می گیرد. در این راستا با استفاده از مدل TOPSIS، وزن هر معیار مشخص شده و بر اساس یک روال هدفمند و استاندارد، نتایج حاصل تلفیق می شوند. سپس محل های مطلوب بر اساس کمترین هزینه و بیشترین پوشش بررسی شده و از نظر دسترسی و تقاضا، به کمک مدل DEA در محیط GIS اولویت بندی می گردند. نتایج نهایی حاصل از اعمال مدل در شهر مشهد، نشان دهنده ی تطابق نسبی مدل به کار گرفته شده با مکان دوربرگردان های موجود می باشد.

کلمات کلیدی