در این پژوهش ساختار گردش بزرگ مقیاس جو و رفتار تابستانه جت استریم جنب حاره در منطقه ی خاورمیانه در زمان 16آوریل تا 15 جولای برای یک دوره 30 ساله (1981-2010) با استفاده از داده های شبکه بندی میانگین روزانه مولفه باد مداری برای تراز 200 هکتاپاسکال, مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در هر سال، تغییر رفتار روزانه جت بصورت تصویری و عددی مورد پایش قرار گرفت. در بررسی رفتار روزانه جت، شدت جریان و میزان جابجایی عرضی هسته جت معیارهای اصلی جهت تشخیص تغییر الگوی گردش و آغاز فصل تابستان در نظر گرفته شد. یافته ها بیانگر آن است که در منطقه خاورمیانه تابستان واقعی -بر اساس حقایق مبتنی بر گردش جو- حدود 3هفته زودتر از تاریخ نجومی آغاز می گردد. صحت تعیین زمان شروع تابستان با آزمون کای اسکور مورد تایید قرار گرفت. بررسی روند تغییرات، نشان دهنده ی روندی با شیب مثبت تحت تاثیر تغییر اقلیم، برای زمان آغاز تابستان در منطقه می باشد. یافته ها همچنین بیانگر آن است که آغاز فصل تابستان در 15سال دوم مورد مطالعه انحرافات و نابهنجاری های قابل ملاحظه ای در قیاس با 15 سال اول دارد، که این امر می تواند در ارتباط نزدیکی با افزایش گازهای گلخانه ای و گرم شدن کره زمین باشد. ادامه داشتن این روند باعث نزدیکی زمان آغاز اقلیمی تابستان به تاریخ نجومی و از طرفی کوتاه شدن طول فصل تابستان خواهد شد.

کلمات کلیدی