این مطالعه با هدف ارزیابی خصوصیات رشد، عملکرد بلال و اجزای عملکرد ذرت شیرین تحت تأثیر روش‌های خاک‌ورزی، تراکم بوته و آرایش کاشت به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پوترا در شهر سلانگور مالزی در سال زراعی 2008-2007 میلادی انجام شد. فاکتورها شامل سه روش خاک‌ورزی (T1: گاوآهن برگردان دار + دیسک، T2: گاوآهن بشقابی+ دیسک و T3: روتاری کولتیواتور)، سه تراکم بوته (=D163000، =D241600 و =D331500 بوته در هکتار) و دو آرایش کاشت (P1: تک‌ردیفه و P2: دو ردیفه روی یک پشته) بودند. صفات مورد مطالعه شامل وزن خشک ریشه، ارتفاع گیاه، ارتفاع بلال از سطح زمین، قطر چوب بلال، قطر ساقه، عمق دانه، وزن بلال با پوست، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف، طول ردیف دانه، قطر بلال با پوست و بدون پوست و عملکرد بلال بودند. نتایج نشان داد که بیشتر خصوصیات رشدی و عملکرد بلال ذرت شیرین به طور معنی داری تحت اثر ساده خاک‌ورزی قرار گرفت (05/0≥p). اثر متقابل دوگانه آرایش کاشت × تراکم بوته بر عملکرد بلال ذرت شیرین معنی دار بود (05/0≥p). بالاترین عملکرد بلال برای روش خاک‌ورزی T2 با 3/12503 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. عملکرد بلال در آرایش کاشت دو ردیفه 41 درصد بالاتر از روش تک ردیفه بود. با کاهش تراکم از 63000 به 41600 و 31500 بوته در هکتار، عملکرد بلال 36 و 76 درصد کاهش یافت. بالاترین و پایین ترین عملکرد بلال تحت اثر متقابل آرایش کاشت و تراکم بوته به ترتیب برای P2D1 و P1D3 با 78/17737 و 89/7268 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بدین ترتیب، با توجه به نتایج این آزمایش به منظور بهبود تولید ذرت شیرین می توان خاک ورزی با گاوآهن بشقابی، آرایش کاشت دو ردیفه و با تراکم 63000 بوته در هکتار را مدنظر قرار داد.

کلمات کلیدی