در این مقاله، تغییرات غلظت کربن معدنی و آلی محلول و ترکیب ایزوتوپی آنها در منابع آبی مختلف سطحی و زیرزمینی موجود در حوضه آبریز کارده، با مساحت حدود 547 کیلومتر مربع، واقع در شمال شهر مشهد، مورد ارزیابی قرار گرفت. برای بررسی منشأ کربن محلول، از منابع آب سطحی و زیرزمینی مثل رودخانه، دریاچه سد، چشمه، چاه و قنات و از اعماق 1، 5 ،10، 15، 20 متری آب دریاچه سد کارده، در نقطه خروجی سد، در خرداد ماه 1390 نمونه‌برداری شد. پارامترهای صحرایی، در طی نمونه‌برداری در صحرا اندازه‌گیری شد. کلیه اندازه‌گیری‌ها در آزمایشگاه ایزوتوپی دانشگاه اتاوا انجام شد. غلظت کربن معدنی و آلی محلول و ترکیب ایزوتوپی آنها به‌ترتیب توسط دستگاه‌های TCA و CF-IRMS اندازه‌گیری شد. بر اساس نتایج به‌دست آمده، میانگین مقدار کربن معدنی محلولدر آب‌های سطحی و زیرزمینی حوضه آبریز کارده به‌ترتیب برابر 1/54 و 8/66 میلی‌گرم در لیتر،میانگین مقدار کربن آلی محلول به‌ترتیب2/2 و۴۵/۰ میلی‌گرم در لیتر، میانگین مقدار 13C-DIC در آب‌های سطحی و زیرزمینی به‌ترتیب برابر ‰ 7- و ‰ 11- و میانگین مقدارδ13C-DOCبه‌ترتیب ‰ 6/31- و ‰ 5/29- بود. به‌طور کلی، غلظت کربن معدنی و آلی محلول و ترکیب ایزوتوپی آنها، در منابع آبی مختلف سطحی و زیرزمینی متفاوت است و منشأ عمده کربن محلول موجود در منابع آبی حوضه آبریز کارده، از لیتولوژی (سنگ‌های کربناته آهکی و دولومیتی) و تا حدودی از پوشش گیاهی (گیاهان C3) منطقه است.

کلمات کلیدی