پست مدرنیسم،در کسوت جنبشی فلسفی-اجتماعی ساختارشکن و نفی¬کننده انگاره‌های مدرنیستی حاکم بر جوامع، در نیمه دوم قرن بیستم توجه بسیاری از محافل و حوزه‌های فکری را به خود جلب و موجب بازاندیشی¬های عمیق در ارکان فکری و فلسفی، روش¬شناسی علوم و معارف و حتی سبک زندگی بشر شد. حوزه تعلیم و تربیت به صورت عام و مطالعات برنامه درسی به صورت خاص نیز تحت تاثیر این جنبش قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، به منظور شناسایی اثرات و نقدکارکردهای این پارادایم در حوزه برنامه درسی و قلمروهای معرفتی آن، در مطالعه¬ای تحلیلی-استنتاجی، آرا و دیدگاه‌های متفکران مدافع و منتقد جریان فکری مذکور بررسی شد. یافته ها حاکی از آن است که هر چند پست مدرنیسم، روح جدیدی را در کالبد مطالعات برنامه درسی دمیده و اندیشمندان این حوزه را به لزوم بازنگری در مبانی و حتی عمل برنامه درسی و توجه به مسائل مغفول و پنهان آن -از جمله پرورش روحیه نقادی در فراگیران، برجسته¬سازی نقش معلم و شاگرد در تهیه برنامه‌های درسی، احترام به کثرت آرا و عوارض ناشی از محدودشدن به الگوهای مکانیستی- فراخوانده است، نفی و شک در بسیاری از اصول و ارزش‌های نهادینه شده فکری و تلاش برای زدایش و ساختارشکنی از آنها منجر به بی¬نظمی و نهایتاً پوچی و هویت زدایی جوامع بشری می‌شود؛ لذاضروری است متفکران و صاحب‌نظران مطالعات برنامه درسی، در برخورد با این جنبش و موضع¬گیری موافق یا مخالف در قبال آن، ابتدا ماهیت و بنیادهای فکری و فلسفی حاکم بر آن را شناخته و سپس، با آگاهی و بینشی کامل به ترویج یا نفی تفکرات مطرح شده اقدام نمایند.

کلمات کلیدی