کوههای بینالود با تصادم خرد ورق ایران و توران در تریاس پسین تکوین یافته و کوه زاییهای سیمرین و آلپین سبب کوتاه شدگی آن شده است. روی هم قرارگرفتن نسلهای مختلف ورقه های رورانده نوار چین خورده ـ گسلیده، بینالود و البرز را ایجاد کرده است. شمال خاوری ایران که پیش از این یک حاشیه واگرا در کرانه جنوبی اقیانوس پالئوتتیس بوده است، در نتیجه تصادم و خمش لیتوسفر به یک حوضهً فورلند دریایی تبدیل شده است. ستون چینه نگاری حوضه های فورلند معمولاً از چند توالی رو به بالا درشت شو و کم عمق شو تشکیل می شوند که هر یک از آنها معرف یک مرحله بارگذاری و برداشت بار از لیتوسفر است. نسل اول راندگیها، با رانده شدن ورقه رورانده مشهد (بقایای پالئوتتیس) بر روی طبقات رسوبی سازند شمشک و همزمان با کوه زایی سیمرین آغاز شده است. در نتیجه فرسایش ارتفاعات، مقادیر بسیار زیادی از رسوبات آواری به حوضه فورلند در جنوب حمل و به شکل طبقات کنگلومرایی و ماسه سنگی آغنج و طبقات آواری فریزی به سن ژوراسیک میانی نهشته شده اند. این توالیها به سمت بالا درشت شو و ضخیم شو با جهت جریانی به سمت جنوب هستند. حرکات آلپ میانی در پایان کرتاسه، سبب تشکیل راندگیهای نسل دوم بینالود، بالاآمدگی، فرسایش و حمل مواد آواری به سمت بالا درشت شو و ضخیم شو (حوضه فورلند) با سن پالئوژن شده است. این توالی بیانگر رسوب گذاری در بخشهای مختلف مخروطهای افکنه با جهت پیش روی به سمت جنوب هستند. راندگیهای نسل سوم همراه با حرکات آلپ پسین، پس روی محیط دریایی به سمت جنوب و تشکیل محیط کولابی در حوضه فورلند را سبب شده اند. رسوبات تبخیری در قاعده توالی آواری نئوژن حاصل چنین فرآیندی است. بالاآمدگی نهشته های حوضه فورلند به وسیله راندگیهای جدید و فرسایش آنها سبب حمل مقادیر فراوانی رسوبات آواری به سمت حوضه فورلند و ایجاد توالی رو به بالا درشت شو و ضخیم شو نئوژن تا عهد حاضر شده است.

کلمات کلیدی