برادری یا اخوت یکی از مفاهیم مهم در اندیشه سیاسی است. جایگاه برادری در اندیشه سیاسی ناشی از اهمیت همبستگی در سیاست است. اگر یکی از نقش‌های سیاست را تفکیک میان خود و دیگری (یا ما و دیگران) بشماریم، در برخی از نظریه‌های سیاسی، برادری به عنوان عامل همبستگی، جمع برادران را از سایرین متمایز می‌سازد. از سوی دیگر، در بیشتر ادیان مفهوم برادری برای توصیف گونه‌ای از تعلق خاطر در میان هم‌مذهبان مورد استفاده قرار می‌گیرد. بهره‌جویی از استعاره برادری برای توصیف نوع رابطه میان اعضای یک گروه، اعم از آن که تمامی شهروندان یک جامعه سیاسی یا یک جمع محدودِ دارای گرایش سیاسی خاص و حتی یک اجتماع فاقد جهت‌گیری سیاسی را در بر گیرد، بدان معنی است که میان افراد یاد شده رابطه‌ای برادرگونه وجود دارد که متضمن احساس تعهد، وفاداری و نزدیکی است. این احساس نزدیکی و تعهد به همراه خود احساس تعلق خاطر به یک گروه را هم در برداشته و در نتیجه، مبین هویت فرد نیز هست. این مقاله در پی پاسخ‌گویی بدین پرسش است که اندیشمندان و به ویژه فلاسفه مسلمان به مفهوم برادری چگونه می‌نگریسته‌اند و در حوزه سیاست چه جایگاهی برای آن قائل بوده‌اند. بدین منظور، این مقاله در سه قسمت تنظیم شده است. قسمت نخست به بحث مفهومی در پیرامون اخوت اختصاص دارد و طی آن، ابتدا به تبیین ماهیت و ویژگی‌های مفهومی رابطه برادری از دیدگاه فلاسفه مسلمان پرداخته شده و سپس دامنه یا سطوح مختلف برادری مورد بحث قرار می‌گیرد. در قسمت دوم وجوه هنجاری این مفهوم بررسی می‌شود، بدین معنا که مفهوم برادری با مؤلفه‌های بیان شده در قسمت نخست چه بایدها و نبایدهایی را در حوزه عمل به دنبال دارد. در این قسمت ارزش و منزلت برادری و سپس حقوق و تکالیف ناشی از پیوند برادری در اسلام بررسی می‌شود و آنگاه بیان می‌شود که ارزش برادری و وظایف برخاسته از چگونه در سیاست بازتاب می‌یابد. در قسمت سوم نیز از زاویه‌ای تاریخی به پیوند برادری یا مؤاخات در تاریخ اسلام نگریسته شده و برخی مصادیق عینی آن ذکر می‌شوند.

کلمات کلیدی