در سالهای اخیر فرسایش خاک به عنوان یکی از معیارهای بنیادی تخریب زمین معرفی شده و آگاهی و شناخت فرآیندهای پیچیده رخداد و توسعه آن مورد توجه بسیاری از پژ<هشگران بوده است. هدف از این پژوهش، بررسی همبستگی نرخ جدایش ذرات خاک با عامل های هیدرولیکی در شیارهای حاصل از شخم در زراعت دیم گندم در دامنه های شیب دار بود. شیارهای 10، 20 و 30 متری ایجاد و دبی 20 لیتر بر دقیقه به مدت 10 دقیقه بر روی آنها اعمال گردید. در سه مقطع مکانی و زمانی مساوی در هر شیار نمونه برداری رسوب انجام شد و نرخ جدایش ذرات محاسبه گردید. افزون بر این عامل های هیدرولیکی همانند تنش برشی، قدرت جریان واحد، قدرت جریان و عدد فرود محاشبه شد. نتایج نشان داد که بیشترین همبستگی بین عدد فردو و نرخ جدایش ذرات به دست آمد و پس از آن تنش برشی، قدرت جریان واحد و قدرت جریان بیشترین همبستگی را با نرخ جدایش ذرات خاک نشان دادند. افزون بر این معادلات رگرسیونی بین نرخ جدایش ذرات و تنش برشی نشان داد که این رابطه با افزایش طول کاهش می یابد و عملا در طول های بیش از 33.13 متر ارتباط مناسبی حاصل نگردید، که شاید بتواندلیل آن را به اشباع شدن آب از بار رسوب و عدم توانایی جریان به حمل رسوب نسبت داد.

کلمات کلیدی