هدف از تحقیق حاضر تجزیه و تحلیل ساختار ژنتیکی صفات مربوط به کیفیت تخم در بلدرچین ژاپنی بود. بدین منظور، صفات مربوط به کیفیت 1706 تخم از بلدرچین¬های تخمگذار در سن 10 هفتگی برای مدت 4 روز جمع¬آوری شده و کیفیت اجزای خارجی و داخلی آنها اندازه¬گیری شد. صفات مورد بررسی با استفاده از مدل دام تک و چند ¬صفتی و به روش حداکثر درستنمایی محدود شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. وراثت¬پذیری صفات مربوط به کیفیت خارجی تخم شامل وزن، طول و عرض تخم، شاخص شکل و وزن، ضخامت و درصد پوسته بین 09/0 (درصد پوسته) تا 41/0 (وزن تخم) تخمین زده شد. وراثت¬پذیری صفات مربوط به کیفیت داخلی تخم شامل وزن، ارتفاع، شاخص و قطر زرده و وزن، ارتفاع و شاخص سفیده و واحد کیفیت داخلی از 06/0 (واحد کیفیت داخلی) تا 33/0 (وزن زرده) برآورد گردید. وزن تخم با ضخامت (33/0-) و درصد پوسته (64/0-)، همبستگی ژنتیکی منفی را نشان داد. این بدین مفهوم است که از نظر ژنتیکی، با افزایش وزن تخم، ضخامت پوسته کاهش می¬یابد. وزن زرده همبستگی ژنتیکی مطلوبی با ارتفاع (32/0) و قطر زرده (96/0) و وزن (85/0) و ارتفاع سفیده (87/0) داشت. بنابراین، انتخاب پرندگان بر اساس این صفت می¬تواند باعث افزایش کیفیت داخلی تخم در بلدرچین گردد. همبستگی ژنتیکی وزن تخم با اکثر اجزای داخلی تخم نظیر وزن، ارتفاع و قطر زرده و وزن و ارتفاع سفیده بسیار بالا برآورد گردید (77/0 تا 99/0). بر اساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر، انتخاب بر اساس وزن تخم برای افزایش کیفیت اجزای داخلی تخم کافی است ولی در نظر گرفتن صفتی نظیر ضخامت پوسته در شاخص انتخاب برای بهبود کیفیت خارجی تخم در بلدرچین ژاپنی ضروری بنظر می رسد.

کلمات کلیدی