هدف از تحقیق حاضر، تخمین وراثت¬پذیری صفات اقتصادی مرغان بومی استان یزد و ارزیلبی برنامه¬های اصلاحی اعمال شده بر اساس روند ژنتیکی و فنوتیپی مطابق با بهترین مدل برای هر صفت بود. اجزای واریانس برای صفات وزن بدن در 8 و 12 هفتگی، سن بلوغ جنسی، تعداد تخم¬مرغ و میانگین وزن تخم¬مرغ در 28، 30 و 32 هفتگی با استفاده از روش حد¬اکثر درستنمایی محدود شده و 6 مدل حیوانی تخمین زده شدند. بهترین مدل برای هر صفت با استفاده از آزمون نسبت درستنمایی، تعیین شد. برای صفات وزن بدن در 8 و 12 هفتگی، سن بلوغ جنسی و تعداد تخم¬مرغ تولیدی، مدلی که علاوه بر اثر ژنتیکی مستقیم، اثر محیط دائمی مادری را نیز شامل می¬شد، به عنوان بهترین مدل تعیین گردید. برای صفت میانگین وزن تخم، مدل شامل اثرات ژنتیکی مستقیم و مادری و نیز اثر محیط دائمی مادری، به عنوان بهترین مدل تعیین شد. مقادیر وراثت¬پذیری مستقیم از 08/0برای صفت تعداد تخم¬مرغ تولیدی تا 17/0 برای صفت سن بلوغ جنسی تخمین زده شدند. نتایج نشان داد که نادیده گرفتن اثرات مادری در مدل، منجر به برآورد اریب وراثت¬پذیری مستقیم برای تمام صفات مورد بررسی می¬شود. روند ژنتیکی صفات وزن بدن در 8 و 12 هفتگی، سن بلوغ جنسی، تعداد تخم¬مرغ و میانگین وزن تخم¬مرغ به ترتیب، 96/2 و 86/4 گرم، 02/0- روز، 02/0 عدد و 01/0 گرم محاسبه شدند. روند ژنتیکی مادری برای صفت میانگین وزن تخم مرغ(01/0-)، معنی¬دار مشاهده شد. نتایج حاضر اثرات مطلوب برنامه¬ی اصلاح¬نژادی اجرا شده را در طول نسل¬ها برای صفات وزن بدن در 8 و 12 هفتگی نشان داد.

کلمات کلیدی