محدوده جنوب‌ باختری سرخ کوه در 120 کیلومتری جنوب باختری شهر بیرجند قرار گرفته و بخشی از مجموعه آتشفشانی-درونی ترشیری باختر بلوک لوت است. زمین‌شناسی منطقه شامل سنگ‌های آتشفشانی با ترکیب آندزیت و بازالت بوده که نفوذ توده‌های نفوذی در مراحل زمانی متفاوت با ترکیب هورنبلنددیوریت، هورنبلندمیکرودیوریت، هورنبلنددیوریت پورفیری، هورنبلندکوارتزدیوریت پورفیری و بیوتیت‌کوارتزمونزونیت در آنها موجب دگرسانی وسیع شده است. بافت توده‌های نفوذی منطقه عمدتاً پورفیری، گرانولار و پوئی‌کیلیتیک است. کانی‌های اصلی تشکیل دهنده این توده‌های نفوذی هورنبلند و پلاژیوکلاز بوده و در بیوتیت‌کوارتز‌مونزونیت کانی‌های بیوتیت و کوارتز نیز حضور دارند. ترکیب توده‌های نفوذی در محدوده متاآلومینوس تا کمی پرآلومینوس بوده و اغلب ماهیت کالکوآلکالن و برخی از توده‌های دیوریتی ماهیت تولئیتی نیز دارند. توده‌های نفوذی منطقه در محدوده گرانیت‌های قوس‌های آتشفشانی واقع شده و متعلق به گرانیتوئیدهای سری مگنتیت (I) هستند. در بررسی عناصر فرعی و نادر خاکی غنی‌شدگی عناصر LILE (Ba، K، Cs و Sr)، کاهیدگی عناصر HFSE (Nb، P و Ti) و غنی‌شدگی عناصر LREE نسبت به HREE دیده می‌شود که از ویژگی‌های شاخص ماگمای تولید شده در زون فرورانش است. مقادیر بالای Eu/Eu* (در دیوریت کالکوآلکالن و تولئیتی بین 9/0-8/0 و در بیوتیت‌کوارتزمونزونیت 5/1) و همچنین غنی‌شدگی Sr به خصوص در توده‌ بیوتیت‌کوارتزمونزونیت (ppm900) نشانه نبود پلاژیوکلاز در منشأ این ماگماست. تهی‌شدگی Nb و مقدار بالای Zr/Nb آلودگی جزئی ماگما با پوسته قاره‌ای را نشان می‌دهد. نسبت (La/Yb)N نیز بین 9-5 متغیر است که مقدار پایینی است. ماگمای مولد توده‌های نفوذی از حدود 1 تا 5 درصد ذوب بخشی گارنت-اسپینل لرزولیت (با مقدار کم گارنت) و در عمق حدود 60 کیلومتر گوشته بالایی تشکیل شده است.

کلمات کلیدی