جهانی شدن به عنوان یک فرایند گریزناپذیر در قرن بیست و یکم در ابعاد مختلف خود آموزش‌وپرورش را دستخوش تغییر و تحول نموده است، از این‌رو شناسایی ویژگی‌ها و آثار این فرایند و تأثیر آن بر ابعاد مختلف آموزش‌وپرورش یکی از وظایف اصلی هر نظام تعلیم و تربیت و از جمله نظام آموزش‌وپرورش ایران می‌باشد. زیرا از یک طرف کشورهای مختلف دارای فرهنگ‌های متنوع و متفاوتی هستند که به عنوان میراث فرهنگی و یا ارزش‌های بومی آن‌ها قلمداد شده و هویت ملی هر فرد در هر کشور وابسته به حفظ آن است و از طرف دیگر، فرآیند جهانی شدن همه‌ی کشورها را به سوی نظامی واحد و جهانی با ارزش‌ها و فرهنگ خاص خود فرا می‌خواند. این عامل باعث شده است که نظام‌های آموزش‌وپرورش کشورها به این مسأله بپردازند که در حالی که فرایند جهانی شدن روز به روز در حال گسترش بوده و کشورها را به تعامل و ارتباط با یکدیگر و ایجاد یک فرهنگ مشترک جهانی فرا می‌خواند، آموزش‌وپرورش چگونه می‌تواند ضمن بهره‌گیری از این فرایند ویژگی‌های عمومی کشورها و ارزش‌ها و آداب و رسومشان را حفظ نماید. در این میان نظام‌های آموزشی و متخصصان تدوین برنامه‌های درسی کشورهای مختلف جهان رویه‌های مختلفی را برای تدوین محتواهای درسی خود پیش گرفته‌اند تا بتوانند در حین حفظ ارزش‌ها و ویژگی‌های بومی خود از فرایند جهانی‌شدن بهره برده و از آن عقب نمانند. این مقاله به تئوری‌های مختلف در این خصوص اعم از نظریه بنیادگرای فرهنگی، عمل‌گرایی اجتماعی، لیبرال و انتقادی پرداخته و نوع نگاه هر نظریه به نحوه‌ی تدوین محتوای درسی را مورد کندوکاو قرار می‌دهد و نهایتاً به تبیین نظریه‌ی مناسب برای مواجهه با این مسأله؛ یعنی، نظریه‌ی بومی، جهانی و ابعاد مختلف آن در تدوین محتوای برنامه‌ی درسی خواهد پرداخت.

کلمات کلیدی