مقدمه: هپاتوزون کانیس انگل گلبول های سفید و بافت های پارانشیمی است که در سگ و سایر گوشتخواران از نقاط مختلف دنیا گزارش شده است. بندپایان خونخوار مانند کنه، میزبان نهایی انگل هستند و اووسیست های اسپوروله در بدن آنها ایجاد می شوند. شیزوگونی در اندام های مختلف میزبان واسط مهره دار رخ می دهد و مروزوئیت ها به گلبول های سفید حمله کرده و تبدیل به گامتوسیت می شوند. عفونت از نظر بالینی تنوعی از تحت بالینی با تشخیص تصادفی در سگ های به ظاهر سالم تا بیماری بالینی شدید و تهدیدکننده زندگی دارد. تاریخچه و یافته های بالینی: یک قلاده سگ 5 ساله نر نژاد مخلوط از نیشابور به پلی کلینیک تخصصی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد مراجعه نمود. در تاریخچه سگ چند هفته بی اشتهایی، ضعف، کاهش پیش رونده وزن و بی حالی وجود داشت. در معاینه بالینی، لاغری و بی حالی واضح و آلودگی شدید به انگل¬های جلدی به خصوص کنه ها مشاهده گردید. یافته های آزمایشگاهی: در هموگرام، مقادیر هماتوکریت و هموگلوبین (به ترتیب 1/37 درصد و 5/12 گرم در دسی لیتر) نزدیک به حد پایین دامنه مرجع بودند. تعداد تام گلبول های سفید طبیعی بود (10200 سلول در هر میکرولیتر)، اما مونوسیتوز ( 3060 سلول در هر میکرولیتر) مشاهده گردید. در گسترش خون محیطی رنگ آمیزی شده با گیمسا، اجسام بیضی شکل کشیده و بی رنگ تا آبی کمرنگ در سیتوپلاسم نوتروفیل ها مشاهده شدند. این اجسام بر اساس مورفولوژی منحصر به فرد خود و حضور در نوتروفیل به عنوان گامتوسیت های هپاتوزون کانیس تشخیص داده شدند. در آنالیز بیوشیمیایی سرم، هایپوآلبومینمی (6/2 گرم در دسی لیتر) که از مشخصه¬های آزمایشگاهی آلودگی با این انگل است دیده شد. جهت درمان از داروهای کوتریموکسازول، ایمیدوکارپ و ویتامین ب کمپلکس استفاده گردید. بحث: هپاتوزوئونوزیس در سگ در اثر H. canis، از نواحی مختلف دنیا گزارش شده است. در گزارش ها، علائم بالینی مشابه این بیمار دیده می شوند و البته مشکلات حرکتی که در این بیمار وجود نداشت. در یافته های آزمایشگاهی هم آنمی های خفیف تا متوسط به همراه لوکوسیتوز نوتروفیلی گزارش شده اند ولی در این بیمار تعداد تام گلبول های سفید در دامنه طبیعی بود. مونوسیتوز مشابه این بیمار در برخی موارد مشاهده شده است. هایپوآلبومینمی، هایپوگلایسمی و افزایش آلکالین فسفاتاز سرم برای این بیماری ذکر شده اند که از این میان فقط هایپوآلبومینمی در این سگ دیده شد. تشخیص نهایی بیماری براساس مجموعه علائم بالینی، مورفولوژی گامتوسیت در نوتروفیل¬ها و علائم آزمایشگاهی صورت می¬گیرد.

کلمات کلیدی