فنول¬ها ترکیباتی با وزن مولکولی کم بوده که در بافت¬های گیاهان عالی وجود دارند که علاوه بر تنظیم¬کننده طویل شدن سلول¬ها در زمان ترشح از سیستم¬های ریشه¬ای گیاهان به عنوان بازدارنده رشد می¬باشند. این آزمایش با هدف بررسی محتوی ترکیبات فنولی در اندام¬های هوایی و زیرزمینی زعفران (Crocus sativus L.) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. نمونه¬برداری از بنه و برگ¬های زعفران از مزارعی 2، 4 و 6 ساله در شهرستان تربت حیدریه در بخش مرکزی روستای آبرود در اردیبهشت ماه 1388 انجام شد. در این زمان همچنین نمونه¬برداری از ریزوسفر خاک در اطراف بنه¬های زعفران نیز انجام شد. جهت اندازه¬گیری محتوی ترکیبات فنولی در نمونه¬های پیاز، برگ و خاک به روش اسپکتروفتومتری مطابق با روش واترهوس عمل شد. جهت تعیین مقدار نیتروژن از روش میکروکجلدال استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت مقدار فنول و نیتروژن در بین اندام¬های هوایی و زیرزمینی زعفران و ریزوسفر خاک معنی¬دار (01/0≥p) بود. بیشترین مقدار فنول برای برگ (48/11 میلی¬گرم بر کیلوگرم) بدست آمد و کمترین میزان به ریزوسفر (086/0 میلی¬گرم بر کیلوگرم) اختصاص داشت. اثر سن مزرعه بر مقدار نیتروژن و فنول برگ و بنه زعفران و ریزوسفر معنی¬دار (05/0≥p) بود. روند کاهشی برای محتوی فنول و نیتروژن ریزوسفر بر اساس سن مزرعه مشاهده شد. بیشترین میزان فنول ریزوسفر برای سن دو سال (413/0 میلی¬گرم بر کیلوگرم) بدست آمد و کمترین میزان به سن شش سال (277/0 میلی¬گرم بر کیلوگرم) اختصاص داشت. افزایش سن مزرعه از دو به چهار و شش کاهش به ترتیب 12 و 41 درصدی میزان نیتروژن ریزوسفر را به دنبال داشت.

کلمات کلیدی