چکیده ارش البکاره و مهرالمثل یکی از راه‌های جبران خسارت زنان بزه دیده در فقه و مقررات اسلامی کشورمان می‌باشد. این مسئله به دلیل وجود تعارضات آراء و فتاوای فقهی باعث شده در جامعه اسلامی‌مان معضلات بسیاری را از قبیل تعارض در قوانین و ایجاد بستر سوء استفاده زنان زناکار، ایجاد گردد. با نگاه دقیق در متون فقهی ریشه اصلی تمام تعارضات در گرو حل دو پرسش می‌باشد: 1- آیا ارش البکاره داخل در مهرالمثل است یا ماهیتی جدا از آن دارد ؟ 2- در زنای مطاوعی آیا زن به دلیل ازاله بکارت حق مطالبه ارش البکاره را دارد؟ تعارضات در پاسخ به این پرسش در متون فقهی بسیار است؛ به طوری که نظر دو ولی فقیه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(حفظه) به عنوان بالاترین مرجع دیدنی جامعه و فصل الخطاب در اختلافات فقهی و حقوقی در خصوص سوالات مذکور کاملاً متفاوت است. متاسفانه اختلافات به مقررات کاملاً سرایت کرده و قوانین دارای ابهامات و تعارضات زیادی در این باره می باشند. قانون مجازات اسلامی جدید مصوّب 1392 نیز از این مشکل بی‌تأثیر نمانده است و منجر به صدور احکام متعارضی در دادگاه‌های کشورمان گشته که در شأن سیستم حقوقی کشورمان نمی‌باشد. با توجه به ناموسی بودن و حساسیت این مسئله و جلوگیری از فساد و سوء استفاده در جامعه اسلامی کشورمان و اینکه قضات در موارد ابهام یا سکوت قانون باید به منابع فقهی رجوع کنند راهکار حل این تعارضات تبیین فقهی آن‌ها می‌باشد. در این مقاله با بررسی و استناد به متون، قواعد و استدلال¬های فقهی- حقوقی به این نتیجه خواهیم رسید که مهرالمثل داخل در ارش البکاره است و در زنای مطاوعی در صورت ازاله بکارت، مطابق یک تفسیر ارش البکاره قابل مطالبه است و مطابق تفسیر دیگری که در این مقاله ارائه و تقویت گردیده است، نه مهر المثل و نه ارش البکاره هیچ یک قابل مطالبه نیستند. سپس درخصوص امکان مطالبه خسارت معنوی علاوه بر مهرالمثل و أرش البکاره با توجه به مبانی فقهی و مواد قانونی تفحص می‌گردد و نگارنده به این نتیجه می رسد که مطالبه خسارت معنوی وجاهت شرعی ندارد. شایان ذکر است به جهت وابستگی و درهم تنیدگی فقه و قانون در این موضوع برای حل عملی مسئله، بررسی و تحقیق موازی فقه و قانون اجتناب ناپذیر است.

کلمات کلیدی