با پیدایش پدیده ی جعل حدیث و راهیابی احادیث ساختگی به منابع حدیثی، تمییز روایات اصیل از غیر اصیل یکی از دغدغه های مهمّ حدیث پژوهان شد. برای دستیابی به این مهم، یکی از راهها بررسی اسانید حدیث و به تَبَع آن، تلاش برای شناخت اوصاف یک یک راویان (نقد سند) است. در أدوار نزدیک به عصر صدور حدیث – که به عصر زندگی رسول اکرمصلّی الله علیه و آله و سلّم نزدیک بود – این کار آسان تر می نمود؛ چه شناخت راویان، بی واسطه یا با وسایطی اندک حاصل می شد. از سده های سوم و چهارم به این سو، حدیث پژوهان و راوی شناسان کتابهایی سامان دادند و راویان و اوصاف آنان را در آن کتابها ثبت و ضبط کردند تا پژوهندگان بتوانند با رجوع به آن منابع، به مقصود دست یابند. آنان درمقام معرّفی راویان گاه الفاظی را به کار گرفته اند که در برخی از موارد، مدلول آن به روشنی معلوم نیست؛ به طوری که شناخت مدلول این الفاظ، امروزه به یکی از دل مشغولی های محقّقان عرصه ی حدیث و فقه تبدیل شده است. یکی از این الفاظ، عبارت « سلیم الجنبة » است که رجال شناسان امامی در توصیف برخی از راویان به کار برده اند. نگارندگان در این پژوهش، پس از گزارش و نقد آرای حدیث پژوهان درباره ی معنا و مدلول این عبارت،با تکیه بر آگاهی های لغت شناختی و روابط همنشینی این عبارت با الفاظ و عبارات دیگر و نیز با در نظر گرفتن عبارات والفاظ مشابه در ادبیات رجال شناسان امامی و اهل سنت به بازکاوی معنای آن پرداخته و نشان داده اند که مراد از این عبارت، سلامت شخصیّت راوی است.

کلمات کلیدی