گیاهان هرز و مهاجم به واسطه داشتن ویژگیهای خاص از جمله خواب بذر، تولید بذر فراوان، طول عمر بیشتر بذر، سازگاری سریع به شرایط محیطی مختلف، مجهز بودن به اندام های پراکنش از گیاهان زراعی و زینتی متمایز می باشند. از اینرو از مهمترین عوامل موثر بر فعالیت های انسان در بوم نظام های کشاورزی و غیر کشاورزی می باشند. بطوریکه در سراسر جهان سالانه میلیارها دلار صرف کنترل آنها می شود. از آنجایی که در فضاهای سبز و پارک ها، زیبایی، یکنواختی پوشش و سرسبزی و شادابی گونه های زینتی و درختان از مهمترین شاخصه ها به شمار می روند، تهاجم گیاهان هرز به مناطق مذکور ضمن بد منظره کردن آنها، تضعیف گونه های زینتی و سبز، احتمال بروز آتش سوزی را نیز به دنبال خواهند داشت. از سوی دیگر در مناطق صنعتی وجود این گیاهان ضمن تاثیر سوء بر زیبایی این مناطق، کاهش نشاط، شادابی و کارایی کارکنان را از طریق ایجاد آلرژی ها و حساسیت های پوستی و تنفسی را به دنبال خواهد داشت که گاها نیاز به احیاء و احداث مجدد آنها می باشد. بر اساس آمار موجود خسارت آلرژی های ناشی از حضور گیاهان مهاجم در آمریکا بیش از سه بیلیون دلار برآورد شده است. از اینرو توجه به مدیریت و کنترل آنها امری حیاتی است. در این ارتباط، بدون شناخت گیاهان هرز و مهاجم و اطلاع از اکولوژی و زیست شناسی گیاهان هرز و پاسخ های آنها به شرایط اقلیمی، ویژگیهای خاک و شیوه های مدیرت و نگهداری فضاهای سبز این مهم امکان پذیر نیست. آناغالیس (Anagalis arvensis L.)، بارهنگ (Plantago spp.)، پنجه مرغی (Cynodon dactylon L.)، ترشک (Rumex crispus L.)، سیزاب (Veronica filiformis J. E. Smith)، شبدر سفید (Trifolium repense L.)، گل قاصد (Traxacum officilale)، گندمک (Stellaria media L.)، یونجه تاجدار (Medicago hispida Garetn.) ، شاهی وحشی (Cardaria draba L.)، اویارسلام (Cyperus spp.)، پیچک (Convolvolus arvensis L.)، تاج خروس رونده ( Amaranthus blitoides S. Watson)، خرفه (Portulaca oleracea L.)، شنگ (Trgopogon officinale)، کیسه کشیش (Capsella bursa- pastoris L.)، گالینسوگا (Galinsoga parviflora Cav.)، شیرتیغی (Sonchus asper L.)، علف هفت بند (Polygonum aviculare L.)، خارلته (Cirsium arvensis L.)، کاهو وحشی (Lactuca serriola)، ورک (Holtemia persica)، سس (Cuscuta spp.) و دارواش (Viscum album) از مهمترین و شایع ترین گیاهان هرز و مهاجم پارک ها و اماکن سبز شهری ایران گزارش شده اند. موفقیت مدیریت و کنترل گیاهان هرز پارک ها و اماکن سبز نیازمند برنامه های مدیریتی منظم و پیوسته است و مراحل اجرائی چنین برنامه هایی را می توان به شرح زیر اشاره کرد. 1- برآورد منطقه ای شامل بررسی خصوصیات اقلیمی و ادافیکی و تعیین فلور گیاهان هرز و مساله ساز منطقه 2- بررسی عکس العمل گونه های زینتی به روش های مختلف مدیریتی 3- ریشه کنی و حذف علف های هرز در منطقه مورد نظر و اراضی مجاور قبل از کاشت 4- انتخاب شیوه های مناسب مدیریت و کنترل گیاهان هرز متناسب با گونه های زینتی موجود 5- اجرای برنامه های مدیریتی برای گیاهان هرزی که پس از عملیات کاشت رویش می کنند.

کلمات کلیدی