هدف این مقاله بررسی جایگاه فرهنگ در رویه سازگاری جویی جمهوری اسلامی ایران طی دوره های جنگ و اصلاحات است. برای دستیابی به این هدف، نوعی رویکرد ترکیبی درپیش گرفته میشود؛ یعنی دو مفهوم انسان گرایانه و انسانشناختی فرهنگ از هم متمایز شده و با نظریات روزنا درباره سیاست خارجی پیوند مییابد، تا رویههای سازگاریجویی از آن استخراج شو ند؛ سپس مقولههای استخراجشده از رویکرد نظری روزنا درباره سازگاری جویی، در دو متن نمونه (یعنی متن سخنرانیهای رجایی و خاتمی در مجمع عمومی سازمان ملل) اعمال شده و مورد بررسی قرار میگیرند. ب ه این منظور از نوعی روش تلفیقی استفاده میشود که مرکب از روشهای مقایسهای و تحلیل محتوا است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در دوره جنگ از نوعی انسانگرایی فرهنگی بوده است ، « لجوجانه » ، پیروی شده و رویه سازگاریجویی در سیاست خارجی اما در دوره اصلاحات از انسان شناسی فرهنگی پیروی شده و رویه سازگاری جویی، «محافظه کارانه» بوده است.

کلمات کلیدی