بررسی و مدیریت اثرات زیست محیطی می‌تواند به عنوان یکی از عوامل دستیابی به تولید پایدار محصولات کشاورزی مدنظر قرار گیرد. در این میان، در چند سال اخیر، روش ارزیابی چرخه حیات (LCA) به عنوان یکی از روش‌های کارا در ارزیابی اثرات زیست محیطی تولید محصولات کشاورزی شناخته شده است. براین‌اساس، این مطالعه به بررسی اثرات زیست محیطی تولید پیاز در منطقه بجنورد استان خراسان شمالی با استفاده از ارزیابی چرخه حیات پرداخته است. اطلاعات مربوط به نهاده‌های ورودی و خروجی با مصاحبه حضوری به کمک پرسشنامه جمع‌آورری گردید. آلاینده‌های انتشاریافته، در دو بخش قبل از ورود نهاده‌ها به مزرعه و در مزرعه مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش دو واحد عملکردی، تولید یک تن پیاز و کسب یک میلیون تومان درآمد خالص مدنظر قرار گرفت. اثرات زیست محیطی در قالب شش گروه، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که شاخص‌های طبقه‌بندی گروه‌های تاثیر گرمایش جهانی، اسیدیته، اوتریفیکاسیون خشکی، تخلیه منابع فسیلی، تخلیه منابع فسفات و تخلیه منابع پتاس برای تولید یک تن پیاز به ترتیب kgCO2 eq 7/21، kgSO2eq 49/0،kgNOxeq 27/1، MJ 61/77، kg P2O5 32/0 و kg K2O 04/0 بودند. این شاخص‌ها برای کسب یک میلیون تومان درآمد خالص به ترتیب kgCO2 eq 08/57، kgSO2eq 32/1،kgNOxeq 41/3، MJ 25/209، kg P2O5 87/0 و kg K2O 11/0 به دست آمدند. شاخص زیست محیطی (Eco-Index) برای تولید پیاز در منطقه بجنورد استان خراسان شمالی که شامل سه گروه تأثیر گرمایش جهانی، اسیدیته و اوتریفیکاسیون خشکی بود، معادل 048/0 به دست آمد. شاخص زیست‌محیطی برای کسب یک میلیون تومان درآمد خالص 129/0 محاسبه شد. مقایسه شاخص‌های نرمال‌شده و وزن داده‌شده نشان داد که گروه‌های تاثیر تخلیه منابع فسفات و اوتریفیکاسیون خشکی به ترتیب بیش‌ترین اثرات سوء زیست محیطی را در تولید پیاز در بجنورد خراسان شمالی به جا می‌گذارند.

کلمات کلیدی