چکیده باهدف بررسی نقش متغیرهای هیدروژئوشیمیایی در آلایندگی آرسنیک در منابع آبی دشت سفیدرود (استان گیلان)، نمونه¬برداری از آب¬های سطحی و زیرزمینی انجام گردید. با انجام آنالیزهای آماری مشخص شد که همبستگی متوسط بین متغیرهای فیزیکوشیمیایی (EC،BOD ،TDS ، COD) و مقدار آرسنیک در آب‌های سطحی و زیرزمینی منطقه موردمطالعه وجود دارد. بیشترین آلودگی آرسنیک در آب چاه‌های فخرآباد و سالکده طی ماه¬های مهر و آبان مشاهده شد. فراوانی آرسنیک رابطه غیرمستقیمی با مقدار نیترات و DO در آب¬های سطحی و زیرزمینی نشان می¬دهد. روش¬های مختلف گرافیکی و آماری جهت شناسایی منشأ آرسنیک در طول حوضه رودخانه سفیدرود مورداستفاده قرار گرفت. متغیرهای هیدروژئوشیمیایی آب¬های سطحی و زیرزمینی بعلاوه مجموعه کانیایی و مشخصات رسوب‌شناسی آبرفتی کواترنری در منابع آبی دشت سفیدرود موردبررسی قرار گرفت و مشخص شد غلظت آرسنیک ازنظر مکانی بسیار متغیر می¬باشد. اطلاعات هیدروژئوشیمیایی نشان داد که آزاد شدن آرسنیک به درون آب¬های سطحی و زیرزمینی در محدوده موردمطالعه توسط فرایندهای پیچیده¬ای کنترل می¬شود که مهم‌ترین این فرآیندها عبارت‌اند از: 1) انحلال آرسنیک از سطح اکسی-هیدروکسیدهای آهن به‌عنوان فرآیند اصلی آزادسازی آرسنیک، 2) تجزیه و هوازدگی سنگ¬ها و کانی¬های حوضه، 3) ترکیب کانی‌شناختی آبخوان، 4) ورود نمک (از نهشته‌های تبخیری و نفوذ آب دریا به آبخوان)، 5) فرآیند¬های تبادل یونی (کانی‌های رسی در سنگ¬های رسوبی)، 6) سرعت و مقدار جریان آب، 7) میزان بارش باران و 8) فعالیت‌های انسانی.

کلمات کلیدی