چکیده منابع آبی سفید رود که در مجاورت با سنگ¬های بازالتی و گدازه¬های بالشی و همچنین متاثر از فعالیت¬های کشاورزی می¬باشد مورد بررسی آلایندگی ارسنیک قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد تمامی نمونه¬ها دارای مقادیرقابل توجهی از ارسنیک بوده به طوری که در برخی از مناطق همچون سد منجیل و کیاشهر، غلظت ارسنیک بیشتر از حد مجاز (ppb 10) بود. شباهت¬های لیتولوژیک سنگ منشأ آبخوان، شیب هیدرولوژیکی منطقه و ژئوشیمی آب¬های سفید رود و مناطق مجاور نشان می¬دهد که فرآیند¬های مشترکی کنترل¬کننده ارسنیک آب¬های سطحی و زیرزمینی در سراسر منطقه است. منشاء اصلی آلودگی منابع آب به ارسنیک، از ارسنیک موجود در کانی¬های سولفیدی بویژه پیریت و ارسنوپیریت (FeAsS) موجود رگه¬های سولفیدی منطقه (موجود در دایک¬ها و گدازه¬های بالشی) می¬باشد. عامل دیگر ورود ارسنیک مربوط به فعالیت¬های کشاورزی فراوان در منطقه بوده که باعث آزاد شدن ارسنیک به منابع آبی سفید رود می¬شود. با وجود این، سازوکار تاثیر انتشار ارسنیک در فاز¬های آبی و زمان اقامت آن در آب-های سطحی، نامشخص باقی مانده است. مطالعات ژئوشیمیایی در منطقه نشان داد که ارسنیک در محیط-های نزدیک به سطح آزاد و سپس طی برهمکنش¬های ژئوشیمیایی به عمق منتقل شده است. در ابتدا، در حضور سولفیدها و شرایط کاهشی، ارسنیک به صورت گونه تیوارسنیک می¬بایستی باشد. سپس با وجود اکسیژن و شرایط اکسیدان قوی در منطقه سفید رود (mg/l 2/7DO>)، ارسنیک تبدیل به ارسنت (-HAsO42) می¬شود. بنابراین، آزاد شدن -HAsO42 جذب شده بر روی سطوح گروه¬های هیدروکسیدی به علت جایگزینی با آنیون¬های فسفات و نیترات و هوازدگی کانی¬های سولفیدی منابع اصلی غلظت قابل توجه ارسنیک در حوضه آبریز سفید رود می¬باشد.

کلمات کلیدی