کیفر، همچون دیگر پدیدارهای اجتماعی، نقش های متعددی را در فرایند تعـاملات روزمـره میان شهروندان و حتی فراتر از آن، میان ساختارهای موجود در یک جامعه و شهروندان آن ایفا می کند. شماری از این نقش ها آشکار بوده و بـه سـهولت قابـل شناسـایی هسـتند . در مقابـل، تحمیـل مجازات نمایشنامه ای از ایفای نقش های پیچیده و پنهان است که گاه شناخت آنهـا نـه تنهـا بـرای شهروندان بلکه حتی برای دست اندرکاران نظام عدالت کیفری نیز دشوار خواهد بود. مجازات آخرین زنجیره از سلسله ی واکنش های تنبیهی است که در روابط شهروندان با یکـدیگر و نیز با ساختارهای اعمال کننده ی قدرت اجتماعی پیوسته اعمال می گردنـد . مجـازات یـک تحمیـل رنـج صرف به عنوان واکنش در برابر بزهکـاری نیسـت؛ مجـازات یـک فنـاوری عقلانـی اسـت کـه در قالـب اقتصاد تنبیه قابل فهم خواهد بود. فراتـر از تصـورات مرسـوم در خصـوص اهـداف مجـازات هـا، تمـامی اشکال واکنش های تنبیهی ارتباطی مرموز و پیچیده با مناسبات قدرت برقرار کرده انـد . تکـرار بـی پایـان الگوی انضباط – تنبیه در حقیقت، همان هنر ساختن و پرداختن انسان هاست؛ شـهروندانی کـه نخسـت از طریق اجبار به پیروی از هنجارها به موجوداتی از پیش تسخیر شده بدل گردیده و سپس با بهـره گیـری از روش های تنبیهی دوباره جامعه پذیر و به تعبیر شایسته تر قدرت پذیر می شوند. مجازات فناوری به غایت پیچیده ی مطیع کردن است. واکنش کیفری نه مطلقا یـک عکـس العمـل ناخودآگاه برای حراست از ارزشهای اجتماعی که یک رفتار محاسبه شده برای وادار کردن شـهروندان به تبعیت در برابر قدرت اعمال کننده ی آن است. این اجبار به پیروی بـه تناسـب اشـکال مختلـف اعمـال اقتدار گاه از طریق خشونت و گاه از طریق روش های پیچیده ی ساختن و پـرداختن حاصـل مـی گـردد . به واسطه ی ارتباط ناگسستنی میان قدرت و مجازات، تغییـر در چهـره ی قـدرت موجـب دگرگـونی در شیوه های اعمال آن و از جمله الگوهای کیفرگذاری می گردد. در این مقالـه، تـلاش بـر آن اسـت تـا از طریق کالبدشکافی مفهوم پیچیده ی قدرت و نیز با بهره گیری از تبارشناسی تاریخی اشـکال ایـن مفهـوم، ارتباط میان پدیدار قدرت و واکنش های کیفری آشکار گردد

کلمات کلیدی