فرسایش یکی از مهمترین عوامل تخریب خاک و کاهش حاصلخیزی است. از آنجایی که طول دامنه یکی از فاکتورهای موثر در شکل زمین و درنتیجه در میزان فرسایش می باشد. در این تحقیق سعی شد تغییرات مکانی غلظت رسوب در طول دامنه تا رسیدن به ظرفیت حمل مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور یک سیستم شبیه ساز دامنه طراحی و ساخته شد. این سیستم شامل ده فلوم پنج متری است که با سری کردن آنها دامنه ای پنجاه متری ایجاد می شود. در این سیستم به کمک پنجاه لوله آبده که به فواصل یک متری بر روی فلوم ها نصب شده و آبدهی هر یک 100 میلی لیتر است، جریان تجمعی ایجاد می شود. متغیرهای دیگر شامل دو نوع خاک یکی با بستر مارنی و دیگری با بستر کنگلومرایی از منطقه طالقان و شیب در سه سطح 15، 5/22 و 30 درصد می باشد. برای هر تیمار سه تکرار و در مجموع 18 بار آزمایش انجام گرفت، در هر آزمایش از انتهای هر فلوم چهار نمونه گرفته و غلظت آن تعیین گردید. سپس داده ها به صورت فاکتوریل و در قالب طرح های کاملاً تصادفی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. همچنین جهت برازش یک منحنی مناسب برداده های مشاهده ای از تابع ریچارد استفاده گردید. نتایج نشانگر معنی دار نبودن خاک ها و معنی دار شدن شیب و طول دامنه در غلظت رسوب بود. از طرف دیگر قرار گرفتن غلظت رسوب دو فلوم آخر در یک کلاس نمایانگر نزدیک شدن غلظت رسوب به ظرفیت حمل در این طول است. همچنین از نتایج حاصله اینگونه استنباط می شود که مدل ریچارد به خوبی می تواند روند تغییرات غلظت در طول دامنه را شبیه سازی نماید.

کلمات کلیدی