نجیرم یکی از شهرهای بندری ایران در روزگاران پیش از اسلام بود که در تقسیمات کشوری ساسانی،از توابع سیراف در اردشیر کوره به شمار می آمد. این مرکز که عمدتاً از راه دریایی ارتزاق می کرد تا سال های آغازین ِ نیمه ی دوم از سده ی چهارم هجری همچنان به حیات خود ادامه داد اما زلزله ی مهیبی که در سال 366 هجری،سواحل خلیج فارس را به لرزه درآورد،نجیرم را به کام ویرانی و نابودی فرو برد. از آن پس جغرافی نگاران مسلمان در خصوص موقعیت جغرافیایی این مکان،اقوال متفاوت و متعارضی را به دست دادند که زمینه تشتت آراء پژوهشگران معاصر را فراهم کرد؛ به گونه ای که امروزه در استان بوشهر،از چند نقطه ی جغرافیایی مختلف به عنوان جایگاه نجیرم یاد می شود.با این حال،پرسش از جایگاه راستین جغرافیایی نجیرم، در میان جویندگان هویت دیروز ایران زمین،همچنان پابرجاست. این پژوهش می کوشد تا با تکیه بر منابع جغرافیایی و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی،نشان دهد که نجیرم در حوالی بندر دیّر(در استان بوشهر)جای داشته و سایر گمانه ها ،با عنایت به پیوستگی این شهر به سیراف، به عنوان یکی از بخش های تابعه در تقسیمات کشوری ساسانی،و نیز ویژگی های زبان شناختی از وجاهت لازم برخودار نیست.

کلمات کلیدی