نظریة اتمی که اکنون اقبال عام یافته است، در ظاهر همانند جزء­ لایتجزی است و برهان اثبات هیولا نیز وابسته به ابطال جزء است. مقالة حاضر درصدد پاسخ به این پرسش ­ها است که آیا دلایل ابطال جزء، اتم ­ها را نیز فرا می­گرفته است و آیا فلاسفه، مستقیماً نیز به ابطال نظریة اتمی پرداخته بودند و در هر دو صورت آیا قبول هیولا با پذیرش نظریة اتمی سازگار است. حاصل آن است که برهان ­های ابطال جزء مستقل هستند و با نظریة اتمی در نفی و اثبات تلازمی ندارند و فلاسفة ما در ابطال رأی دموکریت بر خطا بودند و اثبات هیولا ملازمه ­ای با رد نظریة اتمی ندارد.به دست آوردن مبانی تأویل و تطبیق این آراء است. روش ما در این مقاله، آمیزه ای از نقل و تحلیل عقلی ـ عرفانی است.

کلمات کلیدی