پایتخت همواره مهمترین شهر و به مثابه مرکز مهم تصمیم گیری های اداری و سیاسی هرحکومت محسوب می شد و تمام امور مملکت از طریق این شهر کنترل می شده است پایتخت ها بنابردلایل گوناگونی دستخوش تغییر و جابه جایی گردیده اند در دوران صفویه نیز که از جهات مختلفی یکی از مهمترین ادوار تاریخ ایران محسوب می شود مسئله تغییر پایتخت بروز پیدا می کند به عنوان نمونه در زمان حکومت شاه اسماعیل صفوی پایتخت تبریز انتخاب شد اما به علت نزدیکی این شهر به مرزهای امپراتوری عثمانی که خود از نظر سیاسی و دینی رقیب قدرتمندی برای ایران محسوب می شد و این شهر بارها توسط عثمانیان تصرف شد مسئله تغییر پایتخت مطرح گردید و پایتخت صفویان به شهر قزوین در زمان شاه طهماسب و متعقب آن به شهر اصفهان در زمان شاه عباس منتقل گردید. پیرامون موضوع مطروحه تاکنون پژوهش مستقل با این موضوع صورت نگرفته است وپژوهش های انجام شده در بردارنده تمام ابعاد آن نبوده اند از این رو با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای در پی آن است که علل تغییر پایتخت و الگو های مکان گزینی آن را در دوره صفویه مورد بررسی قرار داده و به ایضاح هرچه بیشتر آن بپردازد.

کلمات کلیدی