آزمون پراکسید عموماً برای تشخیص مراحل اولیه تغییرات اکسایشی یک محصول استفاده می‌شود و شاخص زمان ماندگاری و سطح کیفیت پسته محسوب می‌شود. توسعه‌ی روشی برای برآورد سریع این فاکتور یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تشخیص تغییر اکسایشی در محصول و نشانگر سطح کیفیت پسته است. هدف اصلی این پژوهش اعمال شیوه‌ی مدل‌سازی فازی برای پیش‌بینی شاخص پراکسید بر پایه‌ی زمان و دمای نگهداری است. پسته‌ها بسته‌بندی برای مدت سه ماه در دمای 20، 35 و 50 درجه‌ی سانتی‌گراد شدند. شاخص پراکسید پسته‌ها در انتهای هر ماه اندازه‌گیری شداطلاعات حاصل از نتایج آزمایشگاهی به سیستم استنتاج فازی منتقل شد. برنامه‌ی استنتاج فازی شامل دو ورودی دما و زمان و یک خروجی (مقدار شاخص پراکسید) بود، تابع غضویت تمام مؤلفه‌ها مثلثی بود و سیستم استنتاج فازی بر پایه‌ی عملگر AND، 21 قانون را شامل و بر حسب استنتاج ممدانی پایه‌ریزی شد. داده‌های حاصل از منطق فازی و داده‌های آزمایشگاهی به منظور اعتبارسنجی مدل با یک‌دیگر مقایسه شدند. نتایج 2/96% همبستگی را بین داده‌های آزمایشگاهی و پیش‌بینی‌شده نشان داد. در مجموع، سیستم فازی شیوه‌ای مناسب و دقیق برای پیش‌بینی و مدل‌سازی مقدار شاخص پراکسید بر پایه‌ی شرایط نگهداری تشخیص داده شد. از آن‌جایی که این شیوه می‌تواند روشی دقیق و قابل اعتماد برای پیش‌بینی زمان ماندگاری پسته محسوب می‌شود، می‌توان از آن برای پیش‌بینی دقیق و سریع سایر متغیرهای شیمیایی پسته و هم‌چنین زمان ماندگاری سایر خشکبار نیز بهره برد

کلمات کلیدی