ماهی کور ایرانی Bruun and Kaiser, 1944) Iranocypris typhlops) یکی از گونه¬های آندمیک و بسیار کمیاب ایران است که دامنه پراکنش آن محدود به زیستگاه غار ماهی کور در استان لرستان، شهرستان خرم آباد می¬باشد. مطابق فهرست قرمز اتحادیه بین¬المللی حفاظت از طبیعت و منابع¬طبیعی این گونه در وضعیت آسیب¬پذیر قرار دارد. این زیستگاه علیرغم منحصر به فرد بودن، به نوبه خود با تهدیدات انسانی و طبیعی زیادی روبرو است و نابودی این زیستگاه به معنی نابودی این گونه منحصر به فرد ایران خواهد بود. بر این اساس یکی از اولویت¬های پژوهشی در راستای تحقق هدف حفاظت می¬تواند امکان¬سنجی معرفی این گونه به زیستگاه یا زیستگاه¬های دیگر باشد. از این رو در مطالعه حاضر سعی شد با بهره¬گیری از روش تحلیل شبکه به اولویت¬بندی زیستگاه¬های موجود در استان لرستان برای انتقال این گونه پرداخته شود. به این منظور از عوامل محیطی (شامل پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب و تراکم پلانکتونی) و عوامل انسانی (شامل مدیریت منطقه، بومیان و گردشگران) استفاده شد. برای پارامترهای محیطی از ضریب تشابه فاصله اقلیدوسی زیستگاه¬های پیشنهادی با زیستگاه بومی این گونه و برای عوامل انسانی از مقایسه¬های زوجی استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد غار زرین¬آباد در خرم آباد دارای بیشترین اولویت برای انتقال این گونه است. این غار همچنین دارای پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر در منطقه است. در مورد انتقال این گونه نیز اگر چه هدف نجات خود گونه است اما در کنار آن می¬تواند زمینه¬ساز احیا و توسعه گردشگری در منطقه باشد و رواج گردشگری در منطقه باعث بهبود وضعیت اقتصادی مردم بومی می¬گردد که می¬تواند برای مردم بومی انگیزه مهمی برای حفاظت از این گونه باشد. نتایج مطالعه حاضر می¬تواند مدیران حیات¬وحش را در زمینه انتقال این گونه یاری رساند.

کلمات کلیدی