رشد روزافزون جمعیت کشور در دهه¬های اخیر باعث گسترش بی رویه و رشد شتابان شهرها شد. این گسترش نوعی از رشد و توسعه را پدید آورد که در آن بسیاری از معیارها و استانداردهای لازم رشد و توسعه پایدار به دلایل مختلف رعایت نگردید و عملاً باعث توزیع نامتوازن جمعیت و اقتصاد در شهرها و روستاها گردید و از آنجا که ساخت و ساز در شهرها بخشی از این رشد محسوب می شود نیز به صورت غیراصولی انجام شد. در گذشته معماری و ساخت و ساز دارای مبانی نظری و فکری جامعه غیرصنعتی بوده و مهارت نیروی کار در امر ساخت و ساز یک موضوع تجربی و طولانی مدت تلقی می شد که امروزه از آن به آموزش نیروی فنی تعبیر می شود. اما در پروسه صنعتی شدن کشور و تولید مصالح ساختمانی مانند آجر صنعتی، پروفیل های فولادی ساختمانی و تولید سیمان که نیاز عمده ساخت و ساز را تشکیل می داد، این مصالح بی رقیب و کاربرد غیراصولی آن نیاز به نیروی کار ارزان را طلب می¬کرد. از طرفی با اصلاحات ارضی و درهم ریختگی نظام تولید بخش کشاورزی و عدم حمایت های لازم از این بخش، بیکاری در روستاهای کشور افزایش یافت. تقاضای بخش ساخت و ساز شهری با این مصالح بی رقیب باعث جذب نیروی کار غیرمتخصص و ارزان در عرصه ساخت و ساز گردید. در نتیجه جمعیت بیکار روستا که اکثر آنها نیروی کار غیرماهر بود برای تأمین هزینه¬های زندگی جذب بخش ساخت و ساز در معماری شهری شد و مهاجرت بی رویه از روستا به شهر شدت گرفت. این مهاجرین که خود نیازمند مسکن و سرپناه در شهرها بودند، به دلیل عدم توانایی در خرید مسکن مناسب به حاشیه شهرها پناه برده و بخش اعظمی از حاشیه¬نشینان شهری را تشکیل داده و به ایجاد مسکن غیررسمی با همان مصالح مورد استفاده در ساختمان¬های رسمی مبادرت ورزیدند. با ادامه روند اشاره شده در ساخت و ساز شهری در ایران مهاجرت از روستا به شهر به دلیل فرصت اشتغال ایجاد شده برای نیروی کار غیرماهر روستایی همچنان ادامه خواهد یافت. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی است و برای بررسی اثرات تکنولوژی ساخت بر مهاجرت روستایی از آمارهای موجود جمعیتی و ساخت و ساز شهری استفاده می شود. نگارندگان در این مقاله ضمن بررسی تأثیر تکنولوژی ساخت و ساز بر مهاجرت روستایی، راهکارهای مؤثر در زمینه تکنولوژی ساخت و ساز در معماری شهری ایران را جهت کاهش بخشی از مهاجرت روستا به شهر ارائه داده اند.

کلمات کلیدی