برنامه ریزی دسترسـی، به عنوان شـیوهای از برنامه ریزی یکپارچه کاربری ها و شـبکة حمل ونقل دارای دو بعد فضایی و غیرفضایی اسـت. موجود بودن و در دسـترس بودن خدمات، از ابعاد دسترسـی فضایی محسـوب میشود، که این مطالعه به بررسـی خدمات درمانی در شـهر مشـهد می پردازد. روش مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی، اسـت که براساس آن، پس از تشـکیل بانک اطلاعات مکانی از فضاهای درمانی در نرم افزارARC-GIS)شـامل 6 کاربری عمده با4528 مورد فراوانی( و بهره گیری از مدل های دسترسی »دومرحلهای حوضه شناور«، وضعیت شاخص دسترسی حوزه های شهر مشهد به هریک از فضاهای درمانی تعیین شـد. مزایای بهره گیری از این روش، در مقایسـه با سـایر روشها، اسـتفادة همزمان از شاخص هایی نظیـر فاصله، شـعاع عملکردی و تعداد تسـهیلات اسـت. نتیجة این تحلیـل بیانگر عدم انطباق بیـن توزیع فضایی جمعیت و پراکنش خدمات درمانی اسـت. به عبارتی، نواحی مرکزی شـهر بهترین دسترسـی و نواحی پیرامونی دارای ضعیف ترین دسترسـی بـه خدمـات درمانـی را دارند. در ادامه، ضمن اسـتفاده از نرمافـزار spss و بهره گیری از مدل »تحلیل خوشـه ای دومرحله ای «، 1266حوزة جمعیتی شـهر مشـهد از نظر شـاخص دسترسـی به خدمات بهداشـتی درمانی طبقه بندی شد. در این بخش، نتایج یافته ها نشـان داد که شـهر مشـهد قابل طبقه بندی به دو خوشه است، شامل خوشة اول با میانگین شاخص دسترسـی 3.24 شـامل 2.3 درصد حوزه های شهری ) حوزه های داری شرایط بسیار عالی دسترسی ( و خوشة دوم با میانگین شـاخص دسترسـی 0.061 شـامل 97.7 درصد حوزه ها که در مقایسـه با خوشـة اول وضعیت مناسـبی را نشـان نمی دهد. نمودارهای تهیه شـده از ارزیابی این مدل نشـان داد که مهمترین شـاخص در خصوص تفاوت خوشـة اول با خوشـة دوم، شـاخص دسترسـی به داروخانه هاسـت. از سوی دیگر، شـاخص دسترسـی به پایگاه های اورژانس کمترین نقش را در این طبقه بندی نشان می دهد.

کلمات کلیدی