هدف: امروزه ایدۀ دهکدۀ شهری به عنوان راهبردی مناسب برای تحقق سکونتگاه های پایدار با شرایط مختلف و با انگیزه های متفاوت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی- کالبدی در نواحی روستایی به کارگرفته می شود. در این راستا، مقالۀ حاضر سعی دارد به شناسایی و واکاوی فرصت ها و چالش های فراروی ایجاد دهکدۀ شهری در روستای جاغرق، واقع در شهرستان بینالود بپردازد. روش: پژوهش در تحقیق حاضر، به صورت توصیفی- تحلیلی و پرسش نامه ای است و تعداد نمونه ها با استفاده از فرمول کوکران 227 نفر از ساکنان روستای جاغرق به دست آمده است که به صورت تصادفی ساده/ سیستماتیک انتخاب شده¬اند. یافته¬ها: در تجزیه و تحلیل آماری داده¬های پژوهش از نرم¬افزار SPSS و آزمون تحلیل عاملی استفاده شده است. به منظور سنجش فرصت¬ها و چالش¬ها با استفاده از مدل تحلیل عاملی 35 متغیر در قالب 4 مؤلفه (زیست¬محیطی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی) مورد آزمون قرار گرفتند. به طوری که فرصت-ها و چالش¬ها به صورت جداگانه و به ترتیب، در سه و چهار عامل دسته¬بندی شده¬اند که نتایج نشان می¬دهد، بُعد زیست¬محیطی- کالبدی با (83/42) درصد از مقدار ویژه به عنوان مهم¬ترین فرصت و عوامل کالبدی با (34/26) درصد واریانس مقدار ویژه، مهم¬ترین چالش در منطقۀ مورد مطالعه محسوب می¬شود. همچنین، نتایج حاصل از چرخش عامل¬ها به روش واریماکس نشان می¬دهد که از 35 متغیر وارد¬شده در تحلیل عاملی اکتشافی تنها 21 متغیر که دارای بار عاملی بالای 0.5 درصد بوده¬اند، باقی مانده¬اند. محدودیت¬ها و راهبردها: عمده¬ترین محدودیت تحقیق، کم¬بودن سابقۀ پژوهش مرتبط در زمینۀ ایجاد دهکدۀ شهری در نواحی روستایی بوده است. راهکارهای عملی:به منظور ایجاد دهکدۀ شهری در منطقۀ مورد مطالعه، باید کاربری¬های متنوع و گوناگونی همچون: سلسه¬مراتب خیابان¬ها، استقرار مراکز خدماتی مختلف، شبکه¬های ارتباطی مناسب با خارج از روستا و غیره بر پایۀ برنامه¬ریزی و طراحی محیطی را ایجاد کرد. اصالت و روش: بررسی عوامل مثبت و منفی فراروی ایجاد و توسعۀ دهکدۀ شهری به منظور تحقق سکونت¬گاه روستایی پایدار در منطقۀ مورد مطالعه.

کلمات کلیدی