فرسایش خاک و تولید رواناب سطحی یک تهدید زیست محیطی جدی برای توسعه پایدار و کشاورزی است که می تواند منجر به کاهش حاصل-خیزی خاک، هدررفت عناصر غذایی و کاهش عملکرد گیاهی در زمین های کشاورزی شود. در سال های اخیر، استفاده از مدل سازی به عنوان راهکار ارزیابی اقدامات کاهش فرسایش مطرح شده است. مدل SWAT یک مدل مفهومی و توزیعی است که برای پیش بینی و برآورد رواناب سطحی، آورد رسوب، خصوصیات کیفی آب و نیز برای پیش بینی اثر انجام اقدامات مدیریتی مختلف در سطح حوضه گسترش داده شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی کارایی مدل SWAT در برآورد دبی متوسط روزانه و واسنجی و اعتبارسنجی این مدل در حوضه آبخیز اترک واقع در استان خراسان رضوی و شمالی است. واسنجی و تحلیل عدم قطعیت مدل با استفاده از برنامه SUFI-2 انجام پذیرفت. شاخص های P-factor،R-factor ، br2 و r2 به منظور ارزیابی توانایی مدل SWAT در شبیه سازی رواناب در حوضه آبخیز اترک به کار برده شد. آمار رواناب شش ایستگاه هیدرومتری در سال های 1975-1991 برای واسنجی و اعتبارسنجی این حوضه به کار برده شد. نتایج نشان داد که در مرحله واسنجی رواناب ماهانه، ضرایب P-factor، R-factor، br2 و r2 در خروجی حوضه به ترتیب 0/73، 1/15، 0/53 و 0/56 و در مرحله اعتبارسنجی 0/77، 1/3، 0/48 و 0/58 به دست آمد. بهترین نتایج در ایستگاه شیرآباد و ضعیف ترین نتایج در ایستگاه قره خان بندی به دست آمد. نتایج کلی واسنجی نشان می دهد که مدل SWAT می¬تواند ابزار مناسبی در رابطه با شبیه سازی شدت جریان رودخانه باشد.

کلمات کلیدی