تقاضای فزاینده برای آموزش عالی و عدم تناسب این آموزش ها با اقتضائات شغلی و همچنین عدم تناسب تعداد دانش¬آموختگان با فرصت های موجود شغلی، یک چالش اساسی برای نظام تقسیم¬کار اجتماعی درایران محسوب می شود. ازیک سوخیل عظیم اشخاص آموزش¬دیده¬ای که آموخته¬هایشان مشتری نداشته و هرساله وارد جامعه می شوند و ازسوی دیگر، برای گستره¬ی وسیعی ازمشاغل، مهارت و آموزش¬ لازم ارائه نمی شود، در واقع بخش عمده ای از آموزش دانشگاهی وارد چرخه تقسیم کارتخصصی و بازار کار نشده و به هدر می رود. یکی از پیش¬نیازهای گسترش آموزش¬های رسمی، صرف¬کردن هزینه¬های زیاد از سوی دولت¬ها، خانواده¬ها و خود اشخاص است. این هزینه¬ها ممکن است اقتصادی باشد یا غیر اقتصادی. مهم¬ترین هزینه¬ی غیراقتصادیِ آموزش-ِاضافی، صرف¬کردن سال¬های زندگی، درمسیری بی¬ثمرست.هزینه¬ها¬ی اقتصادی مستقیم، هزینه¬هایی¬اند که به منظور تحصیل، پرداخته¬می¬شوند و هزینه¬های غیرمستقیم یا هزینه فرصت تحصیلی، درآمدهایی¬اندکه درساعات تحصیل، می¬توان با اقدام به کار اقتصادی به دست¬آورد ولی چون شخص، مشغول تحصیل¬شده، از آن درآمد بازمانده است.یکی دیگر از آثار آموزش¬های بدون تقاضا، افزایش توقع دانش آموخته ها وتن ندادن آنان به مشاغل با پرستیز پائین است. افرادی هم که به ناچار به این کارها تن می-دهند نسبت به همه¬ی انواع هزینه¬های تحصیلی خود، احساس خسران می¬کنند.دیگراثرمنتجه¬ی آموزش اضافی دانشگاهی درکنار این نکته که مطلوبیت تحصیل برای عمده¬ی متقاضیان، مطلوبیت ذاتی نیست، "فرمالیسم علمی" و "مدرک گرایی" است که خود مستقیما به تضعیف نظام تقسیم کارمی انجامد. وجود گرایشات شغلی نامتناسب با نظام تقسیم کار دربین متقاضیان از یک سو و عدم تناسب انتظارات اجتماعی با ظرفیت ها و امکانات نهادی جامعه (جامعه ازاعضایش انتظار دارد که در رشته¬های خاصی تحصیل و مشاغل مشخصی را احراز کنند اما از طرف دیگر وسایل دست¬یابی به این هدف را فراهم نمی¬کند) ازسوی دیگر، سبب تداوم آموزش اضافی و رقم خوردن وضعیت آنومیک در نظام تقسیم کار جامعه ایران گردیده است. امروزه می توان گفت منشاء بسیاری از ناراحتی ها و نارضایتی های اجتماعی، درنظام تقسیم کار انومیک جامعه نهفته است.

کلمات کلیدی