اگرچه قابل انکارنیست که بیشترین تلاش های علمی پژوهشی درحوزه مسائل اجتماعی ایران توسط دانش آموختگان رشته های علوم اجتماعی ومراکزپژوهشی ودانشگاهی ذیربط به انجام رسیده اما با این وجود نمی توان مدعی شد جامعه شناسی برپایه نیازها و مشکلات واقعی جامعه شکل گرفته و موضع فعالی نسبت به مسائل جامعه ایران پیداکرده است.زیرا آنچه تطابق جامعه شناسی را با شرابط اجتماعی ایران آشکارمی سازد این است که اولا تفکر جامعه شناختی از چارچوب ایده آکادمیک بیرون آمده و به یک جریان فکری مستمردرجامعه تبدیل گردد.ثانیا بازتولیدآن برپایه رشد تفکراجتماعی درجامعه استوارگردیده باشد. این درحالی است که محصورشدن تفکرجامعه شناختی دردانشگاهها و پیوند نخوردن آن با ریشه های تفکراجتماعی درایران،حاکی ازضعف این تطابق است. هرچندموانع متعددی برای تطابق جامعه شناسی با شرایط اجتماعی ایران متصوراست لکن به نظرمی رسد موانع معرفت شناختی و نهادی از مهمترین این موانع باشند. ناسازگاری انسان شناسی جامعه شناختی با انسان شناسی دینی و نادیده انگاری وحی در تفسیرهای جامعه شناختی ازمهمترین تنگناهای معرفت شناختی جامعه شناسی درایران هستند. ضعف جامعه پذیری و نهادمندی علوم اجتماعی به طور عام وجامعه شناسی به طورخاص نیزمهمترین مانع نهادی این تطابق محسوب می شود. چنانکه می توان گفت فرایند آموزش و تبلیغ علوم اجتماعی در ایران، زمینه لازم را برای پذیرش و باور اجتماعی نسبت به این علم، فراهم نیاورده است. براین اساس، امکان تطابق جامعه شناسی با شرایط اجتماعی جامعه ایران رانیزبایست دررفع موانع معرفت شناختی ونهادی این علم درایران جستجو نمود.

کلمات کلیدی