سابقه و هدف: آکریل آمید ) ACR ( یک ماده شیمیایی و هیدروفیل که دارای کاربرد فراوانی در صنعت است و به طور گسترده در سنتز پلی آکریل آمید ها به کار میرود. همچنین در اثرحرارت دهی نامناسب برخی مواد غذایی به عنوان ترکیب جانبی سمی بوجود میآید. سمیت ACR در انسانها و حیوانات شناخته شده است. ACR منجر به تغییرات هیستوپاتولوژی در بافت های مختلف از جمله مغز، کبد، کلیه، بیضه، روده ها و...میگردد. عسل حاوی ترکیباتی از جمله پلی فنول ها میباشد که دارای خواص و فعالیت آنتی اکسیدانی میباشند، لذا این مطالعه با هدف بررسی تأثیرات پاتولوژیک ACR بر بافت های مغز و کبد، و اثرات احتمالی حفاظتی عسل بر ضایعات ناشی از سمیت تحت حاد با ACR در بافتهای رت انجام گرفت . مواد و روش کار: در این مطالعه تجربی 56 رت نر بالغ، نژاد ویستار به صورت تصادفی در 7 گروه تقسیم شدند. جهت ایجاد سمیت، آکریل آمید به مدت 11 روز با دوز mg/kg 50 به صورت داخل صفاقی تزریق شد. در گروه های تیمار به همراه ACR دوزهای ) g/kg25 / 1 ، 5 / 2 و 5 ( عسل به صورت گاواژ تجویز گردید. در گروه کنترل مثبت نیز ACR به همراه ویتامین E ( mg/kg 200 ( داخل صفاقی تزریق شد و گروه کنترل منفی، نرمال سالین از طریق گاواژ دریافت کردند. در پایان دوره مطالعه، حیوانات به روش ترحم آمیز کشته و پس از کالبد گشایی، نمونه های بافتی مغز)مخ و مخچه( و کبد جهت ارزیابی آسیب های بافتی جمع آوری شدند. یافتهها: تجویز ACR باعث ایجاد ضایعات بافتی در بافت های مذکور گردید. تغییرات هیستوپاتولوژی در بافت کبد شامل دژنرسانس، نکروز، پر خونی، خونریزی و آماس بود. همچنین ادم، تغییرات ایسکمیک، پرخونی و خونریزی در مخ و تغییرات ایسکمیک، پرخونی و خونریزی در مخچه مشاهده گردید. تیمار با دوز های مختلف عسل مشخص نمود که عسل به ویژه دوز g/kg 5 ، به طور قابل ملاحظه ای ضایعات بافتی ایجاد شده توسط ACR را کاهش میدهد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که تجویز ACR منجر به ضایعات هیستوپاتولوژی در بافت های رت گردید. عسل احتمالاً قادر است از طریق فعالیت آنتی اکسیدانی باعث کاهش آسیب اکسیداتیو ناشی از ACR گردد و باعث کاهش شدت ضایعات و بهبود ضایعات بافتی ناشی از ACR در رت گردد . به نظر میرسد که با افزایش غلظت عسل میزان اثربخشی آن نیز افزایش مییابد به طوری که دوز g/kg 25 / 1 عسل در بهبود ضایعات بافتی زیاد موثر واقع نشد.

کلمات کلیدی