به منظور بررسی اثر دو نوع کشت مخلوط درهم و ردیفی و نسبت‌های مختلف کاشت بر روند تغییرات شاخص‏ های رشد کنجد (Sesamum indicum L) و لوبیا (Phaseolus vulgarisL) آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های‏ کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه‏ تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 91-1390 انجام شد. دو روش کاشت ردیفی و درهم به عنوان عامل کرت اصلی و پنج نسبت کاشت شامل: 1- 75% کنجد+ 25% لوبیا، 2- 25% کنجد+ 75% لوبیا، 3-50% لوبیا+ 5% کنجد،4- کشت خالص کنجد و 5- کشت خالص لوبیا به عنوان عامل کرت فرعی در نظر گرفته شدند. شاخص‌های مورد مطالعه نیز شامل مادة خشک کل، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی بود. نتایج نشان داد که شاخص‌های رشدی کنجد و لوبیا بطور معنی‌داری تحت تاثیر تیمارهای مورد بررسی قرار گرفتند به طوری‌ که بیشترین میزان شاخص‌های رشدی از کشت درهم حاصل شد. همچنین کشت خالص کنجد از نظر مادة خشک کل، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول، به دلیل عدم وجود رقابت بین گونه‌ ای و بهره‌گیری بهتر از عناصر غذایی و منابع بویژه نور، برتری خود را نسبت به تیمارهای مخلوط با لوبیا نشان داد. بیشترین میزان تجمع ماده خشک کنجد ازکشت خالص آن به صورت درهم حاصل شد که حدود 10 درصد از میزان تجمع ماده خشک آن در کشت خالص ردیفی بیشتر بود. بالاترین میزان سرعت رشد محصول کنجد در کشت خالص کنجد مشاهده شد. نتایج سرعت رشد نسبی در کشت مخلوط درهم و ردیفی گونه‌ها متفاوت بود. بالاترین میزان شاخص های رشدی (ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی) در کشت خالص کنجد مشاهده شد و کشت مخلوط تاثیر مثبتی بر شاخص‌های رشدی کنجد نداشت.

کلمات کلیدی