تغییر شکل روستاها خاصه در روستاهای نواحی شمالی در دهه های اخیر بسیار زیاد بوده است. این تغییر شکل گاه بدلیل تاثیر فرهنگ شهر بر نما و کالبد روستاها و گاه بدلیل مهاجرت های روستاییان به شهر می باشد؛ اما جدای از علت این تغییر شکل، محققان بدنبال این امر می باشند که چگونه می توان این تاثیرپذیری از فرهنگ شهر در نمای فیزیکی روستاها را با عناصر بومی و سنتی در روستا انطباق داد. در این تحقیق بدنبال این امر هستیم که تغییر این شاخص‌های فرهنگی و اجتماعی در روستاها چه تاثیری بر الگوی مسکن روستایی دارد. روش تحقیق در این مطالعه، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش‌شناسی، توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری در این پژوهش 91 روستای بالای 20 خانوار شهرستان برابر با 57769 نفر در قالب 14572 خانوار می‌باشد. بر اساس فرمول N0 تعداد 10 روستا با 1653 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شد و جهت برآورد حجم نمونه در سطح خانوارهای روستایی، با استفاده از روش نمونه‌گیری کوکران تعداد 256 نفر (سرپرست خانوار) از روستاییان به صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده مورد پرسشگری قرار گرفته‌اند.برای بررسی میزان تاثیرگذاری تغییر شاخص ها ی اجتماعی و فرهنگی بر الگوی مسکن روستایی از دیدگاه روستاییان، از آزمون‌های همبستگی، رگرسیون و لیزرل استفاده شده است. یافته‌های مطالعه بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون‌های همبستگی نشان می‌دهد که ارتباط معنی‌دار و نسبتاً قوی با ضریب 658/0 بین عوامل تغییرات فرهنگی و اجتماعی و الگوی مسکن روستایی وجود دارد، به نحوی که شاخص‌های تغییرات فرهنگی و اجتماعی حدود 6/58 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌نماید. پذیرش فرهنگی به تنهایی 8/66 درصد تغییرات در الگوی مسکن روستایی را توجیه می‌نماید و گرایش به مصرف گرایی، بیشترین تأثیر را در تحلیل مسیر بر روی شاخص‌های رضایت‌مندی، پلان معماری، مقاومت و کیفیت مسکن با ضرایب 34/0، 29/0، 19/0 و 25/0 بر جای گذاشته است. در توزیع فضایی رابطه بین تغییرات اجتماعی و الگوی مسکن در هشت روستا، همبستگی مستقیم و نسبتاً کاملی وجود دارد.

کلمات کلیدی