آبیاری تکمیلی در مرحله بحرانی نیاز آبی گیاه، یکی از روشهای مؤثر برای دستیابی به تولی د پای دار عدس در مناطق خشک و نیمهخشک میباشد. بهمنظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر خصوصیات رشدی سه رقم عدس، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بهصورت بلوک نواری در قالب طرح بلوک ه ای کامل 1387 انجام شد. در این آزمایش، آبیاری تکمیلی (آبیاری در تمام مراحل فنولوژی - تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88 گیاه، انجام یکبار آبیاری در هر کدام از مراحل شاخهدهی، گلدهی، غلافدهی، پرشدن دانهها و بدون آبی اری ط ی فصل رشد) بهعنوان فاکتور اصلی و سهرقم عدس (رباط، کالپوش و گچساران ) به عنوان فاکتور فرع ی درنظر گرفته شد ند. نمونهبرداری تخریبی برای محاسبه شاخصهای رشدی و عملکرد محصول بهترتیب در طول فصل و پایان فصلرشد انجام شد. نتایج نشان داد وزنخشک تجمعی، شاخص سطحبرگ، سرعترشد محصول، سرعت فتوسنتز خالص و عملکرد دانه در تیمار آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی، نسبت به سایر تیمارهای آبیاری تکمیلی در طول فصلرشد بیشتر بود، بهطوریکه ،(3/ 507 گرم در متر مربع)، شاخص سطح برگ ( 6 / یکنوبت آبیاری در مرحله گلدهی با حداکثر تولید مادة خشک ( 4 0 گرم برگرم بر درجه روز / 1 گرم بر مترمربع زمین بر درجهروز رشد)، سرعترشد محصول ( 04 / سرعترشد محصول ( 35 1 گرم بر مترمربع برگ بر درجهروز رشد) و عملکرد دانه ( 1213 کیلوگرم در هکتار ) / رشد)، سرعت فتوسنتز خالص ( 75 در رتبه بعد از آبیاریکامل قرار گرفت. در بین ارقام عدس مورد آزمایش، رقم رباط در اکثر شاخص های رشدی برتر از ارقام دیگر بود. بنابراین در شرایط کمبود آب، انجام آبیاریتکمیلی در مرحله گلدهی عدس با تأمین رطوبت مورد نیاز گیاه و با توجه به برتری شاخصهای رشدی آن نسبت به سایر مراحل رشدی، عملکرد بیشتر محصول را سبب می شود. در مجموع نتایج این آزمایش توجه به شاخصهای رشدی در پیشبینی عملکرد محصول عدس را مورد تأیید قرار داد.

کلمات کلیدی