امروزه یکی از مباحث اساسی در زمینه توسعه، میزان بهره گیری درست و بهینه از تواناییها و استعداد های نیروی انسانی هر جامعه است. در این راستا زنان نیز به عنوان پتانسیل ها ی اجتماعی از اهمیت بالایی در توسعه برخوردار هستند که این امر می تواند در جامعه روستایی نمود بالایی داشته باشد. برهمین اساس توجه ویژه به جایگاه و نقش زنان روستایی در توسعه کشاورزی از اهمیت خاصی برخوردار است. در پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت نظام های زعفران و نقش زنان روستایی در تولید محصول کشاورزی سالم و ارگانیک مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه در سال 1394 به صورت پرسشنامه ای از 75 مزرعه تولید زعفران در شهرستان¬های مختلف در استان خراسان رضوی انجام و اطلاعات لازم برای ارزیابی وضعیت نظام های زعفران جمع¬آوری گردید. پرسشنامه مشتمل بر سوالاتی در خصوص ویژگی¬های اقتصادی-اجتماعی کشاورزان نظیر تعداد افراد خانواده، تعداد و جنسیت افراد شاغل در مزرعه، سن، اندازه مزرعه، نوع مالکیت، درآمد سالانه، سطح تحصیلات، وجود انواع حصار و درخت به عنوان بادشکن در اطراف مزرعه، وضعیت مدیریت زراعی، عملکرد و خدمات بوم¬نظام¬های زعفران بود. نتایج این پژوهش حاکی از این است که 79 درصد کشاورزان سرپرست مزارع زعفران در استان خراسان رضوی زنان هستند که نسبت به جمعیت مردان سرپرست در این مزارع 74 درصد بالاتر بود. همچنین میانگین سطح زمین بیشتر کشاورزان زعفران¬کار در استان خراسان رضوی 2-1 هکتار است که نسبت به اندازه¬های کمتر از 1، 3-2، 4-3 و بیش از 4 هکتار به ترتیب 17، 33، 75 و 92 درصد بالاتر است. بیشترین میانگین تعداد افراد خانواده کشاورز زعفران¬کار در استان خراسان رضوی با 43 درصد بیشتر از شش نفر است که در مقایسه با خانواده¬های کمتر از 5 و 6-5 نفر به ترتیب 56 و 11 درصد بالاتر می باشد.

کلمات کلیدی