جاده‌ی ابریشم (چه یک سازه‌ی مفهومیِ و البتهْ غیرتاریخی باشد و چه یک واقعیّت تاریخیِ باستانی) چین را به سرزمین‌های باختر، پیوند می‌داده و در روزگارانِ گذشته، از راهْ‌روِ یک شبکه‌ی بسیارْگسترده‌ی بازرگانی، شرق را به مرکز و جنوب و غربِ آسیا متصل می‌نموده است. این جاده، به‌معنایِ دقیقِ واژه، کالبدِ جسمانیِ نداشته و هرچه هست عبارت از سازه‌ای مفهومی و پسینی است‌که به کارِ بازشناسیِ کناکنش‌های گوناگونی که سراسرِ مسیرِ یکْ جاده‌ی خیالی را به ‌هم‌دیگر، نزدیک می‌ساخته است، می‌آید؛ عرصهْ‌ْ‌راهیْ پهناور برای به‌همْ‌نزدیکْ‌سازیِ فرهنگیِ سرزمین‌هایِ یک شاهْ‌راه، از کریدورِ بازرگانی. اکنونْ مقوله‌ی پرسروصدایِ جاده‌ی جدید ابریشم، حکایت‌کننده‌ی بازسازیِ یک شاهْ‌راهِ باستانی در روزگارِ جهانی‌شده‌ است. پیوندِ چین با آسیای مرکزی و سپس با اروپا، به‌درستیْ پروژه‌ی تسخیرِ جهان نام گرفته است؛ زیرا، ابتکارِ چینیِ «یک جاده، یک کمربند»، پروژه‌ای غول‌آسا است‌که 60 کشور جهان را دربرگرفته است. پیوندِ حلقه‌ی اقتصادیِ خاورزمین با حلقه‌ی اقتصادیِ اروپای پیشرفته، می‌تواند درازترین جاده‌ی استراتژیک جهان را بسازد. امّا، اینْ بازسازیِ طولانی‌ترین راه، نهانْ‌مایه‌هایی دارد که در حالِ آشکارشدن است. بی‌گمان، از آن‌جا که جاده، یک مسیر استْ برای رفتنِ هدف‌مند از مکانی به مکانِ دیگر، نشانه‌هایی دارد که پیمودنِ راه را برای رَوَندگان، شناختنی و ساده می‌کند. نگارنده‌ی نوشتار، با وامْ‌ستانیِ نوآورانه از تابلوها و نشانه‌های شش‌گانه‌ی راهنمایی و رانندگی (هشداردهنده، بازدارنده، حکم‌کننده، آگاهی‌دهنده، راهنمایی‌کننده، تکمیل‌کننده) کوشش می‌کند تا با بهره‌گیری از سازه‌ی مفهومیِ سیاست خارجی به این پرسش پاسخ دهد که کارویژه‌هایِ چشمْ‌به‌راه از جاده‌ی جدید ابریشم، دربردارنده‌ی کدام‌یک از دو عنصرِ زنجیر و کمند برای ایران است. چنین گمانی هم می‌شود داشت که ذوقْ‌زدگیِ نخستینِ ایرانیان، درباره‌ی دوباره‌سازی جاده‌ی ابریشم، اندکیْ شتاب‌زده باشد و پَهلوبه‌پَهلویِ خیال ‌زَنَد. کارویژه‌های جاده‌ی نوینِ ابریشم، بیش‌از‌آن‌چه، کمندِ ایرانیان به گِردِ چینیان و دیگرْ همْ‌آوردانِ منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای باشد، ایرانِ با پندار و کردارِ کنونی را در زنجیرِ برتری‌جویی‌های دیگران (به‌ویژه، چینی‌هایِ باورمند به سربرآوردنِ مسالمت‌آمیزPeaceful Rise ) می‌افکند؛ چینی‌هایی که از دورانِ کهن، به میانه‌ی جهان و جهانِ میانه، عقیده‌مند بوده‌اند.

کلمات کلیدی