پیش¬بینی نتیجه نهایی برهم¬کنش شته-شته¬خوار بدلیل برهم¬کنش¬های چندگانه بین سطوح غذایی پیچیده و دشوار است. در واقع سیستم-های شته¬خواری متشکل از چندین عامل می¬باشند. برخی از این عوامل مستقیما به خصوصیات طعمه (شته) مربوطند و برخی دیگر تحت عنوان اثرات واسطه¬ای از طریق گیاهان میزبان عمل می¬کنند. اگرچه چنین تاثیراتی تحت عنوان برهم¬کنش¬های بین سطوح سه¬گانه غذایی نامیده می¬شوند، اما در حقیقت چنین سیستم¬هایی گسترده¬تر و پیچیده¬تر از آن هستند که تصور می¬شود. گاهی اوقات حضور طرف¬های سوم دعوی مانند مورچه¬های همیار شته¬ها ممکن است کارآیی شکارگر در سیستم مورد مطالعه را تحت تاثیر قرار دهد. با وجود اینکه تاکنون مطالعات زیادی در زمینه تاثیر حضور مورچه¬ها بر روی عملکرد حشرات گیاه خواری نظیر شته¬ها صورت پذیرفته، اطلاعات ما در رابطه با تاثیر مورچه¬های همیار بر روی عملکرد حشرات شکارگر ها ی شته¬ ها بسیار محدود است. در این راستا، در مطالعه حاضر برهم¬کنش بین سیرفید شته¬خوار و شته تحت مراقبت مورچه در یک آزمایش مزرعه¬ای بررسی گردید. در پژوهش حاضر، تاثیر حضور دو گونه مورچه (Cataglyphis aenescens Nylander و Formica cunicularia Latreille) در کلنی شته (Myzus persicae Sulzer) بر روی (1) شاخص¬های زیستی سیرفید شته¬خوار (Episyrphus balteatus DeGeer) زمانی که از شته¬ها بر روی دو گیاه میزبان با محتوی گلوکوزینولیتی متفاوت (به طور خاص سینیگرین) (Brassica napus L., & Brassica nigra L.) تغذیه می-نمود و نیز (2) واکنش تخم¬ریزی سیرفیدهای شته¬خوار مورد ارزیابی قرار گرفت. سینیگرین در تمام نمونه¬ها بوسیله¬ی آنالیز HPLC تعیین مقدار گردید. شاخص کارآیی فردی شکارگر (r) به پیروی از روش مک¬گریو و کسول محاسبه گردید. جهت آزمون واکنش تخم¬ریزی سیرفیدهای ماده نسبت به ترکیبات تیماری، گیاهان آلوده به صورت مجزا (در چهار مکان مختلف) و در مدت زمان مشخص (هر مرتبه 48 ساعت) در شرایط مزرعه¬ای به سیرفیدها معرفی گردیدند. جهت ممانعت از دسترسی مورچه در تیمارهای مربوطه از تله تانگل¬فوت در قسمت پایینی ساقه گیاهان میزبان استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده¬ها با استفاده از رویه GLM در نرم¬افزار آماری R صورت پذیرفت. حضور مورچه در کلنی شته مورد آزمایش، به صورت معنی¬داری شاخص کارآیی فردی و نرخ بقاء شکارگر را تحت تاثیر قرار داد (001/0 >P برای هر دو عامل)، اما اثرگیاه میزبان (سینیگرین) و اثر متقابل در این آزمایش معنی¬دار نبودند. باروری بالقوه سیرفیدهای ماده به شکل معنی-داری تحت تاثیر حضور مورچه و گیاه میزیان قرار گرفت (به ترتیب، 001/0 > P و 01/0 > (P. حضور مورچه همچنین به صورت معنی-داری سبب بروز رفتار اجتنابی در سیرفیدهای ماده در حال تخم¬گذاری گردید (01/0 P <). در مجموع می¬توان اشاره داشت که حضور مورچه در کلنی شته و تاثیرات منفی آن بر شاخص¬های زیستی شکارگر و متعاقبا بروز رفتار تخم¬ریزی اجتنابی در سیرفیدها (مشابه آنچه در این آزمایش مشاهده گردیده است)، می¬تواند به صورت قابل توجهی پویایی جمعیت شکارگر-طعمه را تحت تاثیر قرار دهد. کلمات کلیدی: سیرفیدهای شته¬خوار، همیاری، گلوکوزینولیت¬ها، اجتناب از تخم¬ریزی

کلمات کلیدی