این تحقیق با هدف واسنجی وصحت¬سنجی مدل گیاهی AquaCrop برای گندم (رقم آذر 2) در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی و همچنین ارائه سناریوهای برتر مدیریتی به منظور ارتقاء عملکرد و بهره¬وری آب گندم دیم در منطقه هنام شهرستان الشتر انجام گردید. مدل با استفاده داده¬های مربوط به آزمایشات مزرعه¬ای در سال زراعی 85-1384 و به طریقه کدنویسی در نرم افزار Matlab و تغییر بعضی از پارامترهایی گیاهی متغیر که در مزرعه اندازه-گیری نشده بودند، واسنجی گردید. با به کارگیری اطلاعات اندازه¬گیری شده در 2 مزرعه تحقیقاتی در شرایط مدیریتی متفاوت (دیم و تک¬آبیاری بهاره و پاییزه) در سال زراعی 86-1385 مدل صحت¬سنجی گردید. نتایج نشان داد که مدل با دقت بالایی قابلیت مدل¬سازی عملکرد دانه و بیوماس محصول را در شرایط دیم و تک¬آبیاری دارا می¬باشد. بطوری که در مرحله صحت¬سنجی برای عملکرد دانه و میزان بیوماس شاخص RMSE به ترتیب برابر 16/0 و 32/0 تن در هکتار، شاخص NRMSE به ترتیب 5 و 4 درصد بدست آمد. و برای هردو پارامتر فوق، مقدار ضریب تعیین برابر 86/0، شاخص¬های سازگاری (d) و نش- ساتکلیف (NSE) نزدیک به 1 حاصل گردید. پایش زراعی مزارع کشاورزان منطقه و همچنین نتایج شبیه¬سازی مدل AquaCrop نشان داد که بر اساس شرایط اقلیمی سال زراعی 93-1392 تاریخ کاشت مناسب گندم دیم در منطقه هنام بین 6 تا 10 آبان ماه است. نتایج شبیه¬سازی مدل بیانگر آنست که با تغییر تاریخ کاشت از اول به دهم آبان ﻋﻤﻠﻜﺮد دانه، بیوماس و ﺷﺎﺧﺺ بهره¬وری آب مصرفی شبیه¬سازی شده گندم به طور میانگین به میزان 7، 6 و 11 درصد افزایش پیدا کرده¬اند. همچنین براساس سناریوهای خروجی مدل AquaCrop در منطقه هنام، مناسب¬ترین عمق و زمان تک آبیاری بهاره به ترتیب 50 میلیمتر و میانه دوره گل¬دهی است.

کلمات کلیدی