در سالهای اخیر، مواد مزوحفره به واسطه سطح ویژه بالا و خواص ترکیبی بی نظیر، از جمله ظرفیت بالا برای بارگیری دارو و رهایش کنترل شده آن، به شدت در سامانه های دارورسانی و بیوتکنولوژی مورد توجه قرار گرفته اند. یکی از موادی که می توان از آن در سامانه های رهایش دارو استفاده نمود، نانوذرات هیدروکسی آپاتیت(HAP) می باشد. هیدروکسی آپاتیت از مهم ترین بیوسرامیک های مورد استفاده در پزشکی می باشد. در این پژوهش با استفاده از قالبگیر کاتیونی، ستیل تری متیل آمونیوم برومید (CTAB)، هیدروکسی آپاتیت مزوحفره در دمای بالا و تحت شرایط رفلاکس سنتز شد و در دمای ˚C500 کلسینه گردید. همچنین اثر ورود یون روی بر ویژگی های ساختاری هیدروکسی آپاتیت متخلخل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج XRD و FTIR نشان داد که ساختار کریستالی ماده و نیزگروههای عاملی سطح نانوذرات با ورود یون روی به ساختار نانوذرات تغییری نمی کند، درحالی که نتایج آزمون BET نشان داد که سطح ویژه و قطر حفرات در نانوذراتی که حاوی یون روی هستند (ZnHAP) افزایش پیدا می کند. بالا رفتن سطح ویژه رابطه مستقیم با میزان بارگیری دارو دارد. از نوکلئوتید پورینی، گوانوزینˈ5-تری فسفات (GTP) که امروزه اثرات درمانی آن برای بیماریهای مختلف از جمله سرطان بخوبی مشخص شده است، به عنوان دارو برای مطالعه و مقایسه ظرفیت بارگیری دارو در نانوذرات HAP و ZnHAP استفاده شد. نتایج نشان دادند که میزان جذب دارو توسط نانوذرات ZnHAP بطور چشمگیری بیشتر از نانوذرات HAP می باشد. همچنین با استفاده از طیف FTIR، جذب GTP به سطح نانوذرات ZnHAP، بواسطه پیوندهای الکتروستاتیکی و هیدروژنی تایید شد. با توجه به یافته های بدست آمده در این پژوهش، ZnHAP متخلخل می تواند به عنوان یک گزینه مناسب در سیستم دارورسانی بر پایه فناوری نانو مطرح باشد.

کلمات کلیدی