هدف از این مطالعه بررسی تاثیر سطوح مختلف ویتامین های E و C در رقیق کننده های شیر و تریس بر خصوصیات اسپرم قوچ آتابای در شرایط مایع بود. منی از شش راس قوچ جمع آوری و بلافاصله با هم مخلوط شدند. نمونه های منی در رقیق کننده های شیر و تریس تیمارهای مختلف را دریافت نمودند. خصوصیات اسپرم، شامل درصد اسپرم های متحرک و زنده مورد ارزیابی قرار گرفتند. این آزمایش به صورت فاکتوریل 5×3×3 با استفاده از طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارها شامل سطوح مختلف ویتامین E (صفر، 30 و 60 میکروگرم در میلی لیتر)، ویتامین C (صفر، 150 و 300 میکروگرم در میلی لیتر) و زمان های مختلف نگهداری (صفر، 4، 8، 12 و 24 ساعت) بودند. نتایج نشان داد که تاثیر ویتامین E بر درصد تحرک و زنده مانی اسپرم ها در رقیق کننده های شیر و تریس معنی دار بود (01/0>P). تاثیر ویتامین C بر درصد تحرک اسپرم ها در رقیق کننده تریس معنی دار بود (05/0>P). اثر زمان های مختلف نگهداری (صفر، 4، 8، 12 و 24 ساعت) بر درصد تحرک و زنده مانی اسپرم ها در رقیق کننده های شیر و تریس معنی دار بودند (01/0>P). مقایسه میانگین بر اساس آزمون دانکن نشان داد که بیشترین درصد تحرک (42/69 درصد) و زنده مانی اسپرم ها (62/71 درصد) در رقیق کننده تریس حاوی 30 میکروگرم در میلی لیتر ویتامین E، به دست می آید. بنابراین به منظور نگهداری اسپرم قوچ آتابای در شرایط مایع استفاده از ویتامین های E و C در رقیق کننده تریس و استفاده از ویتامینE در رقیق کننده شیر توصیه می شود.

کلمات کلیدی