ذخیره منگنز استاج در نزدیکی روستای استاج، 40 کیلومتری جنوب غربی شهرستان سبزوار، در ایران مرکزی و زون سبزوار واقع شده است. با توجه به شواهد صحرایی و مطالعات میکروسکوپی، واحدهای سنگ شناسی منطقه عبارتند از: پیروکسن مونزودیوریت پورفیری، توف کریستالین آندزیتی ، هورنبلند ‌آندزیت، پیروکسن ‌آندزیت، آندزیت- بازالت و سنگ آهک. این واحدهای زمین شناسی متعلق به دوره کرتاسه پسین بوده و شاید گواهی بر منشأ آتشفشانی – رسوبی کانی سازی باشد. تجزیه شیمیایی و کانی شناختی به روش های XRF ، ICP ، XRD و مطالعات میکروسکوپی بر روی کانسنگ های منگنز استاج انجام شد. نتایج بدست آمده از آنالیز XRD کانی پیرولوزیت را تأیید نمود، اما کانی پسیلوملان فقط در مطالعات میکروسکوپی تشخیص داده شد. نتایج آنالیز شیمیایی کانسنگ های منگنز مقادیر بالای Ba ( ppm 300 – 1965 )، Sr ( ppm 200 – 844 ) ، MnO/Fe2O3 ( 62/1 – 61/58 ) و مقادیر پایین Zn (ppm 34 – 79 )، U ( ppm 20 – 71 )، Co ( ppm 2 – 16 )، Ni ( ppm 2 – 10 ) و Th ( ppm 2 – 5 ) را نشان می دهد. نتایج آنالیزهای ژئوشیمیایی نشانگر ته نشست محلول های منگنزدار به همراه سیلیس به علت تغییرات فیزیکو شیمیایی آب دریا بوده و همچنین نشان دهنده منشا گرمابی زیر دریایی برای این کانی سازی می باشند.

کلمات کلیدی