درباره‌ی سرشتِ علوم سیاسی، در جامعه‌ی ایران، گمان جاافتاده‌ای وجود داردْ ‌بدین روایتْ که علوم سیاسی زاییده‌ی غربیان، و مدرنیته‌ی فرنگستان، مامای سیاست بوده است. این گمانه‌زنی، درست یا نادرست، اکنون علوم سیاسی را در ایران دچارِ معضل نموده و در یک دام، گرفتار کرده است؛ زیرا، بودونمودِ دانش سیاست در انتظام دانشگاهی در ایران، یکسان و هم‌شکل شده است؛ به این معنا که هیچ تفاوت و تمایزی میان دانشگاه‌های کشور از حیث متون، محتوا، منابع، روش‌های آموزش/ پژوهش و برنامه‌ریزی درسی وجود ندارد. این همانندی سبب تکرارِ یکْ‌دستی‌ها شده و جذابیّت دانشگاه‌ها را کاسته است؛ از این بابت که همه‌ی آراء و اقوال و مکتوبات، یکی است و هیچ مناظره‌ای درنمی‌گیرد و هیچ نقدی، ارائه نمی‌شود. درست این است‌که با توجه به مقتضیات محیطی/ بومی، علوم سیاسی در هر دانشگاهی، معطوف به اندیشه‌ها،‌ سنن،‌ عرف، فرهنگ، باورها وتاریخ هر منطقه شود و به اصطلاح، علوم سیاسی در هر دانشگاهی واجد صفت مکتب (School) یا سبک ویژه (Style) گردد. شاید بتوان برای مکتب پیشنهادی و نوبنیانِ خراسان بزرگ در علوم سیاسی، به ویژگی‌هایی همچون پیوستگی تمدنی/ فرهنگی با منطقه‌ی آسیای مرکزی، پیوستارِ اسلامی در حلقه‌های ارتباطیِ میانِ ایران/ آسیای مرکزی / کشورهای اسلامی، اشتراک در زبان و ادب پارسی، همانندی‌های تاریخی، راه ابریشم به‌منزله بازنمون دیپلماسی فرهنگی و دیپلماسی اقتصادی، و وجود زمینه‌هایی مساعد برای بازپیرایی و بازپیداییِ اسلام فرهنگی، اشاره نمود. تشخص و تمایز علوم سیاسی در دانشگاه‌های ایران، سبب کاهش سردرگمی‌ها و تکرارها می‌شود؛ استاد و دانشجو، مطابق باورها و علایق خود می‌توانند دانشگاهی را انتخاب کنند که با ایستارهای فرهنگی آنان قرابت داشته باشد؛ راه‌حل‌های عقلانیِ جداگانه برای گوناگونیِ دشواری‌های کشورداری، یافت می‌شود. درواقع، تشخّص‌یابی/ تمایزیابی علوم سیاسی در دانشگاه‌های کشور سبب می‌گردد نوعی آمیزش عقلانی میان بینش (که امری بومی است) با دانش و روش (که ممکن است بومی نباشد) پدیدار شود.

کلمات کلیدی