زعفران از جمله محصولات صادراتی و دارای مزیت رقابتی در ایران محسوب می‌شود زعفرانکاران برای ارتقای کیفیت و عملکرد زراعی خود نیازمند دسترسی به اطلاعات مناسب هستند. از این رو پرداختن به رفتار اطلاع‌یابی و شناسایی مقوله‌ها، منابع و راهبردهای اطلاع‌یابی و مشکلات موجود می‌تواند در سیاستگذاری و تصمیم‌گیری‌های مقتضی یاری‌رسان متولیان امر باشد. از این رو پژوهش کاربردی حاضر با هدف مقایسه رفتار اطلاع‌یابی زعفرانکاران نمونه وعادی استان خراسان جنوبی به روش پیمایشی انجام‌گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زعفرانکاران استان خراسان جنوبی است (17387N=) که از طریق فرمول مورگان و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تعداد 375 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شد. یافته‌های پژوهش نشان داد پیاز زعفران (با میانگین 58/3 از 5)، آفت‌کش‌ها (با میانگین 56/3) و کارگر مزرعه (با میانگین 54/3) به ترتیب مهم‌ترین مقوله‌های اطلاع‌یابی دو گروه زعفران‌کاران بوده است. منابع کسب اطلاعات برای دو گروه بیشتر شامل مراجعه به تجارب قبلی (با میانگین 68/2 از 5)، زعفران‌کاران هم‌جوار (با میانگین 67/2)، تماس با افراد مطلع (با میانگین 64/2) و سایر اعضای خانواده (با میانگین 64/2) است. ارائه اطلاعات به زبان محلی (با میانگین 4 از 5)، توسط افراد بومی(با میانگین 98/3)، واضح و قابل‌فهم بودن(با میانگین 98/3) و کم‌هزینه بودن (با میانگین 82/3) از مهم‌ترین معیارهای هدایت‌کننده رفتار اطلاع‌یابی دو گروه بوده است. زعفران‌کاران با مشکلات مشترکی همچون عدم توجه کارشناسان به نیاز کشاورزان (با میانگین 57/3 )، کافی نبودن کارشناسان فنی(با میانگین 42/3) روبرو هستند. همچنین مشخص شد که بین رفتار اطلاع‌یابی و میزان عملکرد دو گروه زعفران‌کاران عادی و نمونه رابطه معناداری وجود ندارد (r= -0.08 و p= 0.133). با توجه به یافته‌های تحقیق مبنی بر عدم توجه کارشناسان کشاورزی به نیازهای اطلاعاتی زعفران‌کاران به عنوان اصلی‌ترین مشکل (با میانگین 47/3 از 5)، پیشنهاد می‌شود سازمان ترویج کشاورزی خراسان جنوبی دوره‌های آموزشی مربوطه را مبتنی بر نیازهای زعفرانکاران طراحی و اجرا کنند.

کلمات کلیدی