هدف: جهان در حال تحول است و عرصه های روستایی نیز از این اصل مستثنا نیستند. یکی از جنبه های تحول در روستاها، تغییر در ساختار جمعیتی و جمعیت پذیری روستاهای پیرامون مراکز شهری بزرگ، کلانشهرها و مادرشهرهای منطقه ای است. با توجه به اینکه روستاهای پیرامونی، به عنوان عرصه های تکمیلی، در نهایت به محدوده شهر می پیوندند، علل جمعیت پذیری و ماندگاری جمعیت آنها، برای برنامره ریزی وکنترل تغییرات صورت گرفته، ضروری می باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی علل جمعیت پذیری روستای قلعه خیابان شهرک باهنر در حریم کلان شهر مشهد انجام گردید. روش: روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و اسنادی صورت گرفته است. به منظور تحلیل داده های –پرسشنامه ای از نرم افزار SPSS و به منظور ترسیم نقشه از ARC GIS استفاده گردید. در تحقیق حاضر نظر 143 سرپرست خانوار مهاجر به قلعه خیابان در مورد 22 علت شناسایی شده جمعیت پذیری موردبررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که در روش تحلیل عاملی از ترکیب 22 متغیر اولیه، هشت عامل شناسایی شده که 89 درصد از واریانس علل جمعیت پذیری قلعه خیابان را تبیین می کنند. مسکن ارزان قیمت در حد استطاعت مهم ترین عامل بوده که 21.24 درصد از واریانس را تبیین مینماید. این امر نشانگر اهمیت عامل اول نسبت به عاملهای بعدی است. عامل دوم و سوم به ترتیب مربوط به مسایل اقتصادی و اشتغال « و موقعیت مکانی و دسترسی بوده اند. محدودیتها/ راهبردها: عمده ترین محدودیت تحقیق فقدان آمار و اطلاعات در مورد هسته های جمعیتی پیراشهری است. راهکارهای عملی: روستاهای واقع نواحی پیراشهری نسبتاً به عنوان فضاهای در حال گذار، بیشترین زمینه های اثرپذیری و اثرگذاری بر شهر را دارند. لذا شناسایی علل جمعیت پذیری آنها می تواند در جهت ساماندهی این فضاهای سکونتی مؤثر واقع گردد. اصالت و ارزش: نوآوری مقاله در بررسی انگیزه مهاجرین به سکونتگاه های پیراشهری در چند عامل کلی تر می باشد.

کلمات کلیدی