چکیده: هدف پژوهش حاضر، شناسایی روابط کتابشناختی میان پیشینه‌های فراداده‌ای فهرست کتابخانه ملی ایران، بر اساس الگوی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی (اف‌آر‌بی‌آر)، به منظور بازنمون شبکه دانش انتشارات ایرانی- اسلامیاست. به منظور نیل به این هدف، از روش ترکیبی تحلیل محتوا و مشاهده اسنادی استفاده شد.جامعه پژوهش حاضر، پیشینه‌های فراداده‌ای مربوط به کتاب‌های موجود در فهرست کتابخانه ملی ایران برای چهار خانواده کتابشناختی شامل قرآن، نهج‌البلاغه، شاهنامه و مثنوی (در مجموع 28213 پیشینه) است که از سیستم جامع کتابخانه ملی ایران (رسا) شناسایی و استخراج شدند. «ابزار گردآوری داده‌ها» در این پژوهش، یک سیاهه وارسی، و «ابزار نمایش داده‌های تحلیل شده»، یک ماتریس است. نتایج پژوهش نشان داد کههمه انواع روابط ارائه شده در الگوی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی (اف‌آر‌بی‌آر)، به استثنای رابطه «تنظیم (موسیقی)» از گروه «روابط بین بیان‌های مختلف یک اثر»، در فهرست کتابخانه ملی ایران مشاهده شدند. از آنجا که نوع رابطه «تنظیم (موسیقی)» تنها رابطه در سیاهه وارسی است که فقط به اشیای محتوایی موسیقی اختصاص دارد، بنابراین می‌توان این گونه استنباط نمود که فهرست کتابخانه ملی ایران در محدوده پیشینه‌های فراداده‌ای مربوط به کتاب‌ها، پوشش کاملی از روابط کتابشناختی الگوی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی (اف‌آر‌بی‌آر) را ارائه نموده است. نتایج حاصل از پژوهش حاضر، می‌تواند از دو جهت، هم به منظور پیاده‌سازی الگوی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی (اف‌آر‌بی‌آر) در محیط‌های کتابخانه‌ای، و هم به منظور طراحی الگوی هستان‌شناسی فراداده‌ای و ایجاد دادگان فهرست کتابخانه ملی ایران مبتنی بر روش داده‌های پیوندی، مورد استفاده قرار گیرد.

کلمات کلیدی